İnsanlar yüzyıllardır Voynich el yazmasının anlamını çözmeye çalışıyorlar. Şimdi ise bir bilgisayar bilimcisi yapay zeka kullanarak kitabı çözdüğünü iddia ediyor.
600 yıllık belge, dünyanın en gizemli ortaçağ metni olarak tanımlanıyor. Belgede çok sayıda egzotik bitki, yıldız ve gizemli insan figürlerinin yer aldığı çizimler bulunuyor.
Zarif yazımlar, tuhaf bitki ve çıplak kadın çizimleriyle ilgi çeken 240 sayfalık kitapçığın, bazılarınca büyülü güçlere sahip olduğuna inanılıyor.
Fakat Nazi enigma kodunu çözen Bletchley Park ekibinden kriptograflar bile bu el yazmasına anlam verememişlerdi.
Şimdi ise bir bilgisayar bilimisi kitapçığın eski İbrani dilinde yazıldığını, her bir kelimedeki harflerin karıştırılarak, ünlü harflerin düşürülmesiyle bir kod oluşturulduğunu söylüyor.
Tam manayı henüz çözmek üzere olduğunu belirten bilim adamı, kitabın ilk cümlesinin şu anlama geldiğini düşünüyor: "Rahibe, evin adamına, bana ve insanlara tavsiyelerde bulundu."
Alberta Üniversitesi'nde bilgisayar bilimcisi olarak görev yapan Greg Kondrak, kitabın hangi dilde yazıldığını çözdüğünü söylüyor.
Ekibin kullandığı istatistiksel algoritmalar, Amerikan Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi'nin 380 dile çevrilmesinde %97 oranında başarı kaydetmiş.
İlk aşamada Voynich el yazmasının Arapça olduğunu varsayan araştırmacılar, algoritmaların çalıştırılmasından sonra en olası dilin İbranice olabileceğini görmüşler.
Dr. Kondrak "Şaşırtıcıydı bizim için. Bunun İbranice olduğunu söyleyebilmek, işin ilk aşamasını oluşturuyor. İkinci aşama, bunu nasıl çözeceğimizle ilgili" diyor.
Daha sonra bu tip karıştırılmış metinleri çözmek için bir algoritmayı deniyor araştırmacılar.
Elde ettikleri bulguları, İbrani bilginlerle doğrulamak için araştırma yapan ekip aradığını bulamayınca, Google Çeviri'ye başvuruyor.
"Gramatik olarak düzenli bir cümle çıkmıştı karşımıza, ki bu cümleyi tercüme edebiliyordunuz. Tercümesi de: Kadın; rahibe, evin erkeğine, bana ve insanlara nasihatlerde bulundu. El yazması bir kitapçıkta başlayan tuhaf bir cümle gibi görünüyor ama kesinlikle anlamlı" diyor Dr. Kondrak.
Aynı zamanda eski İbrani dönemine dair tarihçilerin yardımı olmadan Voynich el yazmasının tam anlamının sır olarak devam edeceğini de belirtiyor.
"Diğer insanlarla iletişim kurmak için insan dili kullanırız fakat bilgisayarlar bu dili anlamazlar çünkü insanlar için tasarlanmıştır."
"Kitapta farkına bile varamadığımız çok sayıda belirsiz manalar var" diyor Dr. Kondrak.
Her bir bölümün ilk 72 kelimesi, 'çiftçi', 'ışık', hava' ve 'ateş' referanslarını içeriyor.
Bununla birlikte söz dizimlerinin anlamlandırılması için aynı zamanda bir insana ihtiyaç duyulduğunu, bu nedenle de el yazmasının bilgisayara verilmesinin ötesinde çalışmaların gerektiğini belirten Dr. Kondrak "Çok iyi İbranice bilen ve aynı zamanda tarihçi olan birileri, elde ettiğimiz bu delili alarak, ip uçlarını takip edebilir" diyor.
