Optik yanılsamalar insanları yıllar boyu eğlendirmenin yanı sıra sinir de edebiliyor. Çoğu zaman bir eğlence kaynağı gibi görünen bu optik yanılsamalar aslında vizyonunuz ve sinir sisteminiz hakkında da size çok şey anlatabilir. Tüm bunları göz önüne alarak, sizler için yıllar boyu en çok tartışma konusu olmuş 10 optik illüzyonu derledik. Gelin bu inanılmaz görüntülerin beyninizi nasıl kandırabileceğine birlikte göz atalım.
1. Ebbinghaus İllüzyonu
Ebbinghaus illüzyonu ya da Titchener daireleri, göreceli algı kavramını açıklamak için kullanılan optik illüzyonlardır. Adını, Alman psikolog Hermann Ebbinghaus’tan alan Ebbinghaus illüzyonu daha sonra deneysel psikoloji makalesiyle yayın yapan Edward B. Titchener tarafından aldı ve Titchener daireleri olarak da anılmaya başlandı. İllüzyon şu şekilde çalışıyor: Boyutsal olarak birbirinin aynısı olan yan yana iki daire var. Ancak bu dairelerden biri daha büyük dairelerle çevriliyken diğeri daha küçük olan daireler ile çevrili. Dizilime bağlı olarak gelişen algı farklılığı sonucunda büyük dairelerle çevrili olan daireyi, küçük dairelerle çevrili olandan daha küçük algılıyoruz.
2. Lila Chaser İlizyonu
Lila Chaser, popüler olarak pac-man illüzyonu olarak da bilinen bir optik illüzyondur. 2005 yılından bu yana kafaları karıştıran illüzyon şu şekilde gerçekleşir: Daire şeklinde hizalanmış olarak 12 lila rengi disk vardır. Diskler 0.1, 0.125, 0.150 gibi artan sürelerde kısmi olarak kaybolur. Eğer siz ortadaki artı işaretine 20 saniye süresince odaklanarak bakarsanız, lila rengi disklerin kaybolduğunu, yeşil ışığın ise saat yönünde döndüğünü göreceksiniz.
3. Hareket Yanılsaması
Hareket illüzyonu, beyninize neden tamamen güvenmemeniz gerektiğini gösteren örneklerden birisidir. Bu illüzyon ayrıca beynin taramalarını kullanarak, beynimizde gerçekliğin nerede bozulduğunu ve gerçekliğin yerini bu illüzyonun aldığını belirlemeyi amaçlayan iki yeni araştırmanın da konusu olmuştur. Sadece bir resimden ibaret olan görsel, size de hareketli gibi geliyor mu?
4. Dönen Kadın Görsel İlüzyonu
Oldukça ilginç olan görsel illüzyonda, bir tarafa doğru dönmekte olan bir kadın siluetinin, belli bir süre dikkatle bakıldığında, diğer yöne doğru dönmeye başladığı fark ediliyor. Muhtemelen daha önce rastladığınız ilginç illüzyon hakkında, bir çok masalsı hikayeler de dönüp dolanıyor. Örneğin bu siluetin, saat yönünde döndüğünü görenlerin daha çok beyinlerinin sağ lobunu kullandığını ve daha yaratıcı oldukları söylenirken, saat yönünün tersine döndüğünü görenlerin ise, beyinlerinin sol lobunu kullandıklarını ve daha mantıklı kişiler olduklarını iddia edenler var. Fakat işin aslında, eğer yeterli süre bu illüzyona bakılırsa, illüzyonun her iki tarafa da döndüğü görülebilir. Bunun asıl nedeni, normalde beynimizin tüm Dünya'yı algılarken, oldukça sık bir şekilde kullandığı derinlik hissine, bu illüzyonun kesinlikle sahip olmamasıdır.
Bu ilginç illüzyon, beynimizde hiçbir derinlik hissi uyandırmayacak şekilde tasarlanmıştır. İki farklı yöne dönüyor gibi algılamamızın asıl nedeni de, beynimizde oluşan bu karmaşıklıktır. Bu harika illüzyon gerçekten, şimdiye kadar yapılmış olan, en ilginç optik illüzyonlardan birisidir.
5. Dikey-Yatak Yanılsama
Dikey-Yatay yanılsama muhtemelen karşılaşabileceğiniz, görsel açıdan en basit optik yanılsamalardan biridir. Şekilde gördüğünüz gibi yatay ve dikey olmak üzere iki adet çizgi vardır ve dikey çizgi, yatayın tam orta noktasına sabitlenmiştir. Aslında cetvel ile ölçüldüğünde aynı boyuta sahip olan bu çizgilerden dikey olanını daha uzun olarak algılarız. Bu illüzyonun sebebi tam olarak bilinmese de, düşey çizginin derinlik algılımızı tetiklediği düşünülmektedir.
6. Kanizsa Üçgeni İllüzyonu
Kanizsa Üçgeni, hayali çizgilerin ünlü bir örneği olarak karşımıza çıkar. Aslında olmayan bir şekli zihnimiz tamamlayarak, sanki varmışçasına kabul eder. Şimdi resme dikkatle bakın. Ortadaki beyaz üçgeni fark edebiliyor musunuz? İşin ilginç yanı ise ortada beyaz bir üçgenin olmayışıdır ancak dediğimiz gibi zihnimiz bu üçgeni var kabul ediyor.
7. Rubin Vazo Yanılsaması
1915 yılında Edgar Rubin tarafından geliştirilen Rubin’in vazo illüzyonu, dünyadaki en ünlü optik yanılsamalardan biridir. Figür ve zemin organizasyonu ilkesi ile açıklanan yanılsamada, aslına bakarsanız bir vazo vardır. Ancak bu durumu bilmeden resme bakan insanlar, ilk olarak birbirine bakan iki yüz görürler. Eğer sizde hala göremediyseniz, siyah alanın arka plan rengi olduğunu ve vazonun da beyaz olduğunu düşünerek tekrar bakın.
8. Ördek ve Tavşan Yanılsaması
İlk olarak 1892'de bir Alman dergisinde yayınlanan fakat yedi yıl sonra ABD'li psikolog Joseph Jastrow tarafından meşhur edilen çizim, yaratıcılığınıza ya da beyninizin ne denli hızlı çalıştığına dair çok şey söylüyor. Resme baktığınızda ilk olarak ördek ya da tavşan görebilirsiniz. Mesele ikinci hayvanı ne kadar hızlı algıladığınız. Jastrow, gözlerimizin yanı sıra beynimizle de gördüğümüze vurgu yapmak için bu illüzyonu kullanmıştır. Araştırmaya göre; yaratıcı insanlar, iki hayvan imajı arasında diğer insanlara göre daha hızlı geçiş yapabiliyor.
9. The Checker Shadow İllüzyonu
1995 yılında Edward H. Adelson tarafından geliştirilen Check Shadow İllüzyonu, gözlerinizden şüphe duymanıza neden olacak türden. Dama tahtası benzeri bir tahta üzerine yerleştirilen bir silindir ve çeşitli ışık oyunları sayesinde meydana gelen yanılsamayı, birkaç defa izlemenize rağmen bile anlayamamış olmanız mümkün. İllüzyonun tam olarak nasıl meydana geldiğini izlemek için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
10. Blivet İllüzyonu
1964 yılına dayanan ve Blivet illüzyonu olarak bilinen yanılsama, nesne yanılsamalarının en ünlü örneklerindendir. Görüntü ilk başta iki yönlü olarak görünürken, daha sonra üç yönlü olarak görünüyor. Bu şaşırtıcı görüntüyü aslında beynimiz 3 boyutlu algılamak istediği için böyle algılıyoruz.
Birbirinden farklı ve ilginç olan bu illüzyonlar adeta beynimizin bize oyunu olarak karşımıza çıkıyor.Konu hakkında siz neler düşünüyorsunuz? 3. madde de bulunan 'Hareket Yanılsaması' bizim favori illüzyonumuzdu. Peki ya sizin ki hangisi?
