Biz insanlar hikayeleri sever ve bir ölçüde hayatı onlarla kavrarız. Baba’da bir kişinin aile ve onuru için dönüşümünü karışık duygular içerisinde, Don Kişot’un yel değirmenleri ile savaşını gülümseyerek, Game of Thrones’ta Ned Stark’ın çocuklarının düşmanlarına karşı duyduğu nefreti hissederek bu hikayerleri okur ve izleriz. Peki iyi kurguları bu kadar iyi yapan nedir?
Vermont Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre iyi bir hikaye 6 temel duyguyu içinde barındırıyor. Bu duygular belli matematiksel aralıklarda tekrarlanıyor ve çeşitli varyasyonlar sergiliyorlar. 1300 kurgunun incelendiği çalışmada mutluluk ve hüzün arasında gidip gelen duygular, yer yer yükseliyor ve de yer yer alçalıyorlar. Polonya’nın Nükleer Fizik Enstitüsü’nde yapılan bir çalışmada ise iyi kurgularda bir fraktal örüntünün olduğu ortaya çıkarıldı. Bir dizi nesnenin küçük ve büyük aralıklarla, üçgenimsi bir biçimde tekrarlandığı gözlemlendi. Bu, okuyucuların duygularının yükselmesi ve alçalması gibi etkilerde bulunuyor.
Peki ne için edebiyatı matematik ile analiz ediyorlar? Vermont Üniversitesi’nden uygulamalı matematikçi Andrew J. Reagan, “tonlarca veri”nin belki de genlerimizin nasıl işlediğine dair verecek bir cevabı olduğunu kaydediyor ve ekliyor: “Kurgular duygularımızı harekete geçirir, duygularımızı tanırsak gen haritamızı daha iyi çıkabiliriz.”
