Her hücrede bulunan ve yaşamın yapı taşı olan proteinler, genellikle hücrede atıl bir vaziyettedir. Fakat bilim insanları, gerçekleştirdikleri deneyler sonucunda proteinin inanılmaz bir işlevi olduğunu keşfettiler; elektriği iletmek.
Peki bu neden önemli?
Eğer bulgular çoğaltılabilir ve kullanılabilir ise, ‘birazcık’ elektrik akımı kullanarak tekli protein moleküllerinin tanıma yeteneklerini kullanarak kendi bedenimizi bir teşhis aracı olarak kullanabileceğiz.
Arizona Devlet Üniversitesi’nden araştırma ekibinin konu üzerine ilk gerçekleştirdikleri deneyin üzerinden 4 yıllık bir zaman geçti. Ekip, çalışmalarını tekrar tekrar kontrol etti çünkü elde ettikleri sonuçlar pek çok hipotez ve tanımlamaya uymuyordu. Fakat sonuç kesin; üzerinde çalıştıkları protein molekülü elektriği iletebiliyordu.
Her şey, Stuart Lindsay ve ekibinin minik DNA ve amino asit okuyucuları geliştirmesi ile başlıyor. Okuyucular, elektrotlar arasındaki tekil molekülleri kilitleyen tanıma tünellemesi adı verilen bir teknoloji kullanıyor.
Araştırmacılar tekli moleküllerde başarıya ulaştıklarında çalışmalarını geliştirerek aynı elektrik akımının tüm proteinleri kilitleyip kilitlemeyeceğini merak ettiler. Deneyler sonucunda integrin protein alanı olan alphaVbeta3, iki elektrot arasında bir nevi tutkal vazifesi görerek proteinleri bağlamayı başardı.
Ekip bu başarılarının ardından tek bir soruya odaklandı; nasıl? Proteinler güçlü bir iletkenlik gösteriyorlardı falan bunun nasıl olduğu hakkında kimsenin bir fikri yoktu.
Lindsay ve ekibi, aradıkları açıklamayı Gabor Vattay’ın çalışmalarında buldu. Vattay’ın çalışmaları, elektrik dalgalanmalarının proteinleri elektrik iletkeni ya da yalıtkanı yapabildiğini söylüyordu. Lindsay ve ekibi çalışma sonuçlarını Vattay’ın notları ile eşleştirince ilk sorunun cevabını bulmuş oldular.
Araştırmacılar henüz bulguları ile ilgili fazlası ile temkinli davranıyorlar. Çünkü henüz tek bir protein üzerinde çalışma gerçekleştirildi ve diğer proteinlerin nasıl tepki verecekleri bilinmiyor. Ayrıca ‘nasıl?’ sorusuna yanıt bulunmuş olsa da ‘neden?’ sorusu henüz yanıtlanmış değil.
Artık araştırmacıların yeni hedefi çalışmadaki boşlukları doldurmak ve nano ölçekli cihazlarda ya da hastalık tedavilerinde bu bulguları en efektif şekilde kullanabilmek. Bilim insanları, konu ile ilgili yapılacak yeni çalışmaların proteinlerin elektrik iletkenliği hakkındaki cevaplanmamış soruları yanıtlamasını umut ediyor.
