Geçtiğimiz günlerde 34 yaşında uzman bir paleontolog ve biyolog olan Steve Brusatte’ye dinazorlar hakkında doğru bilinen yanlışlar ve bazı spesifik sorular yöneltildi. Oldukça keyifli geçen bu röportaj, bize dinozorlar hakkında doğru bildiğimiz yanlışları gösterdi.
Dinozorlar hangi zaman diliminde yaşamıştır?
Dinozorlar Trias, Jurassic ve Kretase adı verilen üç dönem içerisinde yaşamıştır. Trias, yükselme dönemi iken Jurassic, baskın dinazorların ortaya çıktığı dönemi kapsıyordu. Kretase dönemi ise türlerin dünya geneline yayıldığı en parlak dönemi oluşturuyordu.
Dinozorlar her tür ve boyutta bulunabildiği halde neden dünyada yaşamış en büyük kara canlısı oldular?
Bu evrimin en büyük gizemlerinden biri olsa da mantık yürütmek gerekirse doğa koşullarının gerektirdiği faktörlerden yalnızca biri. Yüksek ağaçlarda bulunan yiyeceklere ulaşması gereken otobur dinazorların başka bir şansı yoktu. Aynı şekilde onlarla beslenen etobur dinozorlar da uygun boyutlarda olmalıydı. Ayrıca boyutlarına göre oldukça hafif olan kemik yapıları ve akciğerlerden uzayan hava keseleri düşünüldüğünde mega boyutlarda bir yaratık için gerekli malzemelere sahip olmuş oluyorsunuz.
Bir uzman olarak en çok etkilendiğiniz dinozor türü hangisi?
Bu bir klişe olacak ancak ben de herkes gibi bir T-rex hayranıyım diyebilirim. Sebebine gelirsek burada bahsettiğimiz canlı, tüm zamanların en büyük ve korkutucu yırtıcısıydı. Üstelik efsanelerde bahsedilen ejderhalardan, tek boynuzlu atlardan ya da herhangi bir mitolojik karakterden çok daha etkileyici olan bu canlılar tamamen gerçekti.
Olgun bir T-rex’in tipik hayatı nasıl olabilir?
Hayallerimizi vahşi tutmakta fayda var. Bu yaratık görünüşünün hakkını sonuna kadar veriyor. T-rex’lerin büyük kıtasal deniz ve nehirlerle kuşatılmış alanlarda yaşadığını ve favori avlarının Edmontosaurus, Triceratops ve Albertosaurus olduğunu biliyoruz. Buradan çıkan sonuç, bu denli hızlı avları tek başına yakalamaları zor olan T-rex’lerin minik öbekler halinde takım planı ile avlandığı yönünde. Tüm bunlar dışında güçlü çeneleri ile avlarının kemiklerini anında çiğneyebileceklerini de biliyoruz.Ayrıca bu vahşi canlıların yamyamlık eğilimi ile birbirlerini yediklerine dair çıkarımlar da mevcut.
Dinozorlar ve T-rex hakkında doğru bilinen yanlışlar mevcut mu?
Evet, benim çocukluğumdan bu yana dinazorların oldukça ufak beyinleri olduğu ve son derece düşük kapasiteli zeka seviyesine sahip olduğu söylenirdi. Ancak bu son derece yanlış bir bilgi. Bilinenin aksine birçok dinazor türü büyük bir beyne ve en az köpek ya da kedinin zekasına sahipti. Üstelik bunlar sıradan tahminler değil, sonuçları insanlar üzerinde defalarca kanıtlanmış CAT taramalarına dayanan bir tahmin.
Gelelim klişeler kısmına. Jurassic Park, son derece başarılı ve hoş bir film de olsa içerisinde birçok yanlış barındırıyor. Örneğin bir cipin peşinden fütursuzca koşan bir t-rex görmek son derece anlamsız, zira karşınızda gerçekten zeki bir canlı mevcut. Bunun yanında filmde tasvir edilenin aksine T-rex’ler son derece iyi duyabilen, iyi koku alabilen ve iyi görsel algısı olan canlılardı. Yani karşısında hareketsiz durduğunuzda sizi kaybettiğini sanan bir canlı fikri oldukça anlamsız. Böyle bir hareket yapıldığı anda asıl olacak şey, sevgili T-rex’imiz için minik bir aperatif olmanızdan ibaret..
