2018 Dünya Kupasında farklı bir şey fark etmiş olabilirsiniz. İlk defa, VAR (video hakem uygulaması) sistemi oyun sırasında karar vermede yardımcı olmak için kullanıldı ve beklendiği üzere tartışmaları beraberinde getirdi. VAR, büyük ilgi gördü ve bunun sadece karar verme özelliği için geliştirilmiş bir teknoloji olmadığını, futbolun dijitalleşmesinin en görünür örneği olduğunu da unutmamalıyız.
Sahada karar verme?
VAR, hakemlerin doğru kararlar vermesine yardımcı olması gereken bir teknoloji biçimidir. Oyun ilerledikçe asistan, pozisyon tekrarlarını anlık olarak izler ve inceler. Asistan hakem, kablosuz kulaklıklar aracılığı ile hakemle iletişim kurarak, maç ile ilgili her türlü konuda tavsiyelerde bulunur. VAR, hakemlere dört ana alanda yardımcı olacak. Bunlar; goller, cezalar, kırmızı kartlar ve yanlış kimlik tespiti. Tartışmalı uygulama ilk defa 2017 yılında FA Cup'ta tanıtıldı. Oyuncular ve yöneticiler tarafından hızla suçlandı ve güzel oyunları mahvedeceği yönünde çıkarımlar yapıldı. Özellikle FA Cup çeyrek finalinde Tottenham ve Rochdale maçında, Tottenham’ın golü VAR tarafından belirsiz olan nedenlerden dolayı iptal edilince büyük bir öfkeye sebep oldu.
VAR, bir süredir bazı liglerde test ediliyor. Bundesliga'da Mainz 05 ve SC Freiburg arasındaki maç sırasında takımlar sahaya geri döndüklerinde, VAR kararı ile geçmişe yönelik bir penaltı cezası verildi. İzleyiciler ve futbolcular duruma hiç sevinmediler. VAR, bu yılki Dünya Kupasına da damgasını vurdu. Bazılarından olumlu geribildirim almasına rağmen, yoğun tartışmalara neden olmaya devam ediyor. Teknoloji, İsviçre'nin Brezilya'ya attığı golün penaltı sayılmaması nedeni ile suçlandı. Bir diğer eleştiri ise VAR uygulamasının ilk penaltı kararı verdiği Avustralya - Fransa maçı içindi. Birçok İngiltere taraftarı, hakemin Harry Kane'in iki kez Ferjani Sassi tarafından yere düşürülmesinden sonra ceza vermediği için de VAR teknolojisini sorguladı.
Futbolun dijitalleşmesi
Son birkaç yılda hayatın her yönüne “dijitalleşme” ile dokunulmuş gibi geliyor ve VAR teknolojisinin futbolun neredeyse her yönü üzerinde büyük bir etkisi oldu. Takımlar artık VAR sayesinde sporcuların bireysel ve gerçek maçlarda nasıl performans gösterdikleri konusunda muazzam miktarda veri toplayabilir. Koçlar, bu verileri kişiselleştirilmiş geri bildirimler vermek için kullanabilir. Aynı zamanda yöneticilerin canlı verileri temel alan taktiksel kararlar verebilmelerini sağlar. Örneğin birisinin ne kadar koştuğunu, oyun sahasında nerede oynadığını gösterir. VAR, futbolun geleceğine ciddi anlamda yön verebilir.
Sporun dijitalleşmesi ve sektöre dönüşmesi aslında e-spor ile başladı. 400 milyon dolarlık bir sektör olan e-spor, VAR teknolojisinin futbolu ciddi seviyelere taşıyacağının kanıtı. Fakat birçok kişi VAR ile dijitalleşmenin çok ileri gittiğini ve futbolun doğallığını yitirdiğini düşünüyor.
