Özellikle sigara kullanımının tetiklediği en ölümcül kanser türlerinden olan akciğer kanserinin erken teşhisi önemli bir konu. Ege Üniversitesi araştırmacıları tarafından yürütülen bir çalışma ise tam da bu yönde sonuç verdi. Bilim insanları, nefes yoluyla akciğer kanserini tespit eden biyomedikal sistem geliştirdiler.
Çalışmaya, İzmir’de bulunan diğer üniversitelerdeki görevli araştırmacılar da katıldılar. Yapılan ilk testlerde hastalığı %80 oranında doğru tespit eden sistem, biyopsi işlemi uygulanmadan tanı koyma şansı sunuyor. Normal şartlarda hasta, akciğer kanseri tanısı için biyopsiye maruz bırakılıyordu. Şimdi ise bir nefes yeterli olacak.
Ege Üniversitesi’nden yapılan açıklamaya göre proje “Milli Biyomedikal Cihaz” adıyla yürütüldü. Konu hakkında açıklamalarda bulunan Proje Koordinatörü ve Fen Fakültesi Kimya Bölümü’nde görevli Doç Dr. Levent Pelit, sağlıklı insanlarla sağlıksız insanların nefeslerinin birbirlerinden farklı olduklarını söyledi.
Pelit, nefes yoluyla hastalık tespitinin aslında tarihsel bir sürece dayandırıldığını da şu sözlerle ifade etti:
“MÖ 400’lü yıllarda hekimlerin öğrencilerine hastaların nefesini koklayarak teşhiste bulunmayı önerdiğini görüyoruz. Biz ise burada nefesin parmak izini çıkarıyoruz. Normalde yapılan çalışma hastadan biyopsi yoluyla doku alınmasına dayanıyor. Bu biyopsiyi sürekli alma şansınız yok. Hastalığı daha kötüleştirebiliyor ve bazı riskler taşıyor. Biz ise uçucu organik bileşiklere bakarak hasta mı değil mi diye bir ön tanı yapmak istiyoruz. Çünkü günümüzde yapılan bazı testler çok doğru sonuçlar veremeyebiliyor. Dolayısıyla biz nefes testi ile kişinin hasta olup olmadığını çok daha öncesinden tespit edebileceğiz.”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Tuncay Göksel, “Solunum hastalıkları ve akciğer kanserinin erken tanısında girişimsel olmayan tanı ve izlem biomarker geliştirmek üzereyiz. Bunun için özel cihazlar tasarladık. Solunum hastalıkları konusunda akıllı cihazlar üretmek için başka projelerimiz de var.” açıklamasında bulundu.
Yeni sistemin umut vadedici sonuçlarının ardından ekibe bir ziyarette bulunan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Bu önemli başarıda imzası bulunan tüm akademisyenlerimizi ve ekiplerini kutluyorum. Amacımız, akademik bilgiyi toplumsal faydaya dönüştürebilmektir.” dedi. Rektör, projenin Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenmesi için çalıştıklarının da altını çizdi.
