Sularda yaşayan canlılar, çoğunlukla karada yaşayanlardan tehlikeli ve daha anlaşılmaz oluyor. İşte o canlılardan biri de elektrikli yılan balığı.
5.000 ile 6.000 arasındaki elektroplax, beraberce 500-600 voltluk bir gerilim ve 500 wattlık elektrik üretebilen bu canlılar, her ne kadar bu yetenekleri iletişim kurmak ya da yön bulmak için kullansalar da, bazı durumlarda avlanmak ve kendini korumak için de kullanmaktalar.
Bu da insanlar ile karşılaştıkları zaman kendilerini korumak isteyen yılan balıklarını oldukça tehlikeli kılmakta.
Peki bu canlılar nasıl elektrik üretiyorlar?
Yılan balıkları, elektrik üretmek için özel, elektrik organlara sahipler. Bu organlarda da 'elektroksit' adı verilen, kas ve sinir hücrelerinin evrim geçirmesi sonucu oluşmuş elektrik üreten hücreler mevcut. Şimdi bu hücrelerde elekrtiğin nasıl üretildiğini madde madde anlatalım:
- Elektrosit hücreler uyarılmamış durumdalarken içlerinde bulunan potasyum iyonu miktarı, hücre dışındaki sodyum iyonu miktarından daha yüksektir.
- Bu hücrelerin zarlarından potasyum iyonları geçiş yapabilirken sodyum iyonları geçemez.
- Derişim farkı nedeniyle potasyum iyonları, elektrosit hücrelerin dışına taşınır.
- Derişim ve elektriksel potansiyel farkının dengede olduğu durumlarda, hücrenin için elektriksel olarak eksi, dışı ise artı yüklüdür.
- Beyinden gelen sinyaller ile uyarılan hücre, hücre zarını açarak sodyum iyonlarının hücre içine girmesini sağlar.
- Hücre içinde meydana gelen elektriksel yük değişimi sınucunda elektrik akımı oluşur.
- Bir hücrede meydana gelen elektrik akımı, komşu hücrelerin de uyarılmasını sağlar.
- Binlerce hücrede eş zamanlı olarak meydana gelen bu olay sonucunda 600 V civarında bir elektrik akımı oluşur.
Bu arada akımın süresi sadece 1-2 milisaniye sürmektedir. Yılan balığının ürettiği elektrikten zarar görmemesinin nedeni ise, hayati organlarının etrafında bulunan yağ tabakasının yalıtkan görevi görmesi olduğu düşünülmekte.
