Facebook, kısa zaman önce 2 milyar kullanıcıya ulaştıklarını açıklamıştı. Bu da Facebook'un Çin, Amerika, Meksika ve Japonya nüfusunun toplamından daha kalabalık olduğu anlamına geliyor. Çoğu kişi için Facebook, sinir bozucu bir yer ile 'bağımlılık' arasında gidip geliyor. Yapılan bir araştırma, Facebook'un bu kadar büyük bir kitleyi kendine çekmesinin nedeninin basit olduğunu söylüyor. Cevabı başka insanlar ve onlar hakkında ne hissetiğimizde saklı.
Facebook CEO'su Mark Zuckerberg ve meslektaşları için sitenin arkasındaki kültür basittir. Site, insanlara bir topluluk kurmayı ve dünyaya, insanları birbirine yakınlaştırma gücü vermeyi amaçlıyor. Bireylere, arkadaşlarıyla etkileşim kurma ve sevdiği içeriği paylaşma imkanı sunarak ilişkileri ve toplumsal bağları güçlendirmeyi hedefliyor.
Toplumun oldukça idealist bir görüntü sergilemesi, sitenin gelişmesini engelledi. Yine de insanların ilişkilerini ve paylaşımlarını incelemek, arkadaşları ve tanıdıklarının davranışları hakkında neler hissettiklerini öğrenmek, gerçeğin oldukça karışık olduğunu ortağa çıkardı.
Sessizce İzleyenler
100'den fazla Facebook kullanıcısı olan bir ağ ile yapılan ankette, insanların siteyi nasıl kullandığını, sitede rahatsız olup-olmadığını veya siteye rahatsız olmasına rağmen neden bağlı kaldığının sonucuna varılmış. Araştırmaya göre kullanıcılar, Facebook'tan ayrılmak ya da rahatsız olduğu kişilerle bağlarını koparmak yerine sessiz kalıp onları izlemeye devam ediyor. Bunun nedenini, insanların başka insanları yargılamaktan keyif almasına bağlıyorlar. Yani Facebook, günlük hayatın dinamiklerini olduğu gibi yansıtıyor. Bir yandan ilişkiler kurmaya çalışırken bir yandan da günlük sürtüşmelerle baş etmeye çalışıyoruz.
Araştırmada ortaya çıkan en önemli sonuçlardan bir tanesi de arkadaşlarının paylaşımlarından rahatsız olan kişilerin çok fazla olması. Irkçılık, homofobi, siyasi fanatiklik gibi paylaşımlar en fazla dikkat çeken sonuçlar oldu.
Örneğin bir kişi, silahlanma yanlısı biri ile çok zor zaman geçirdiklerini paylaştı:
''Silahların Amerika'da gerçekten daha az erişilebilir ve daha az yüceltilmiş olmalarını isterdim. Yine de Facebook'un karşıt görüşlerin birbirini dinlemesi için doğru yer olduğunu düşünmüyorum. Bu nedenle bu tür paylaşımları görmezden geliyorum.''
Görüşmenin diğer ucunda bir başka kişi vardı:
''3 yaşındaki çocuğumun 40'a kadar sayabildiğini ve üç dilde alfebeyi ezbelediğini yazdım. Facebook arkadaşlarımdan biri çocuklarıyla ilgilenen ebevynler hakkında pasif-agresif paylaşımlarda bulundu ve çocuklara zaman ayırmalarının palavra olduğunu söyledi. Bundan sonra onunla arkadaş kalmamın gerekli olduğunu düşünmedim.''
Buna Neden Katlanıyoruz?
İnsanların sık sık bu şekilde reaksiyonlar vermesinin sebebi, Facebook'un temsil ettiği iletişim teknolojisinin çeşitli etkilerine dayanıyor. Birincisi, ağlardaki çeşitlilik. Hayatınızı, farklı bölgelerden bireyleri bir araya getiren bir çeşitlilik oluşturuyor.
Facebook'da iletilerinizi kimin okuyacağından bağımsız olarak paylaşırsınız. Ancak bağlantılı olduğunuz muhtemel kitlede farklı inanç, kültür ve değer yargılarına sahip insanlar olacaktır. Yüz yüze görüşmede ise muhtemelen karşınızdaki kişiye göre farklı konuşursunuz. Aileniz, dostlarınız ya da iş arkadaşlarınızla ayrı bağlarla konuşursunuz. Facebook iletiniz, tüm bu farklı bağlara tek bir fikir, dil, duygu gönderiyor ve arkadaş listenizdeki kişiler, göstermediğiniz görüşlerinizi de görmeye başlıyorlar. Bu da farklı değer yargılarıyla kurulmuş olan bağlarda, detaylara girilmemiş iş ilişkilerinde çatışmalar oluşmasına neden olabiliyor. Ancak Facebook'ta kurulan bağların gösterdiği şey, insanların rahatsız oldukları ya da nefret ettikleri fikirlere sahip insanlardan hiçbir zaman tamamen kendilerini arındıramayacakları gerçeği.
Örneğin; bir iş arkadaşınız ya da akrabanız görevi veya ailesel sorumluluğu nedeniyle sizi rahatsız edebilir. Bu durumda onlarla samimi bağlar kurmayabilirsiniz. Sitede de sevmediğiniz, görmek istemediğiniz içerikleri provake edip çatışmak yerine, ayarlardan görmek istemediğiniz içerikleri sınırlandırarak konuyu sakin bir şekilde çözüme bağlayabilirsiniz.
Röportaj yapılan bir kişi şunları söylemiş:
''Birini (arkadaşımın arkadaşı) arkadaşlarımdan çıkardığımı hatırlıyorum. Sürekli benim zıttım siyasi görüşler paylaşıyordu. Onu 'ısırmak' için yeterince tanımıyordum ve paylaşımlarına cevap veremediğim için mutsuzdum. Herkese açık bir platformda sesimi yükseltmek istemedim.''
