Her iki araştırma ekibi de orco adı verilen kokuyla ilgili geni açığa çıkarmak için, karınca yumurtalarının genomlarını CIRSPR adlı gen işleme aracını kullandı. Karıncalar orco olmadan kokuları algılayamıyorlar. Araştırmacılar bu durumun onları asosyal yaptığını, zira iletişim kurmak için genellikle kullandıkları feromonları ve kimyasal belirtileri algılamaktan mahrum kaldıklarını belirtiyorlar.
Araştırmaların birinde yer alan New York Üniversitesi profesörü Claude Desplan “Hayvanı öldürmeden güçlü bir fenotip etkisi olan bir geni devreden çıkarmayı tercih ettik. Bir çok gen öldürücüdürler ve bu nedenle de yetişkin fenotpiler için bilgi kaynağı değildirler. Orco karıncanın koku alma duyusunu ortadan kaldıracaktı. Karıncalar iletişim için büyük oranda feromon adı verilen maddelere ihtiyaç duydukları için asosyal bir fenotip edinebileceğimizi düşündük ve bunu başardık” diyor.
Her iki ekip de özgün özelliklere sahip özel türler üzerinde durarak genleri değiştirilmiş karınca kolonileri oluşturmayı başardılar. Desplan ve ekibi Hindistan sıçrayan karıncaları üzerinde gerçekleştirdi deneyini. Bu karıncalar işçi iken, kraliçe olabiliyorlar. Kraliçe öldüğünde işçi karıncalar kendi aralarında kavgaya tutuşarak kendilerinin kolonide hakim olduklarını iddia ediyorlar. Ta ki içlerinden biri ‘pseudoqueen’ tacıyla taçlandırılarak, yumurtlamaya başlayana kadar.
Araştırmacılar laboratuar ortamında işçi karıncaların genomlarını manipüle ederek onları pseudoqueen (sahte kraliçe) karıncalara dönüştürdüler ve yumurtlayarak genlerini yaymalarını, yeni koloniler oluşturmalarını sağladılar.
Diğer bir grup ise kraliçesi olmayan, bunun yerine kendilerini kopyalayarak genişleyen özel cins bir savaşçı karınca kolonisi üzerinde çalışma yaptı.
Her iki durumda da orco geninin devreden çıkarılması karıncaların koku algılarını kaybetmelerine ve çevrede amaçsız ve asosyal şekilde gezinmelerine neden oldu. Araştırmacılar aynı zamanda kokuyu işleyen beyin bölgelerinin anatomisinde de değişiklik gözlemlediler.
Desplan, “Karıncalar oldukça karmaşık bir sosyal organizasyon biçimine sahiptirler. Aynı zamanda da küçük bir genoma sahip, basit böceklerdir. Dahası, hemen hemen tüm davranışları Allah vergisidir. Bu nedenle de bu davranışlar genlerinde kodlanmıştır. Bu da sosyal davranışları kontrol eden genlere erişim sağlamamızı kolaylaştırdı” şeklinde bir açıklama yapıyor.
Sevimli karıncaların hayatıyla oynamak (ya da genleriyle) pek hoş gelmiyor kulağa ama, bilimsel bazı gerçeklerin açığa çıkarılmasının başka bir yolu da yok gibi. En azından bu aşamada. Yapay zekanın dört başı mamur hale geldiği gelecek yıllarda canlıların acı çekmelerine gerek kalmayacağı düşünülüyor. Zira yapay zeka insanların hayvan cinsi üzerinde uyguladığı zulmü, insanoğlu üzerinde uygulayacak pek yakın bir zamanda.
