Söz konusu etkinlikte çocuklar ders vaktinde dışarıya çıkarılıyor ve 15 dakika boyunca koşu ya da yürüme turları atıyorlar. Koşanlar günde ortalama 1,6 km koşmuş oluyor. Ülkemizde ise sadece 1 ilkokul bu uygulamayı sürdürmekte.
Bu girişim 6 yıl önce İngiltere'nin Stirling kentinde bir ilkokulda çocukların ve öğretmenlerin, öğrencilerin daha fit olması gerektiğini düşünmesi neticesinde başlamış. Öteki okulların da bunun önemini fark etmesiyle birlikte bu etkinlik yayılmış. Artık İskoçya'dan ABD'ye, Birleşik Arap Emirlikleri'nden Nepal'e değin pek çok ülkedeki okullarda bu etkinlik yürütülüyor.
Bu azme tanık olan araştırmacıların, 'bunu yapmaya gerçekten değer mi?' sorusunu sorması üzerine Stirling ve Edinburgh şehirleri arasındaki üniversitelerde bir çalışma gerçekleştirilmiş ve aşağıdaki neticelere ulaşılmış...
Atıl çocuklar
Daily Mile'ın temelinde küresel çocuk fiziksel aktivite krizi yatıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çocukların her gün en az 1 saat hafif-yoğun egzersiz (nefeslerini kesecek kadar) yapmalarını tavsiye ediyor. Kaslarını güçlendirmek için de her hafta bir miktar dayanıklılık egzersizi yapmalılar. Buna karşın çocukların %40'ından azı bu önerilen düzeylere ulaşıyor.
Gerçekleştirilen egzersizden bağımsız olarak (uyanıkken) oturarak ya da yatarak çok fazla vakit geçirmek de sağlık adına kötü. Tavsiye edilen maksimum, günde 2 saat TV ve geri kalan zamanda sınırlı oturma süresi. Yine, dünyadaki çocukların %40'ından azı bu rakamlara ulaşıyor. En sağlıklı insanlar yüksek miktarda, ortalama-yoğun tempoda egzersiz yapıyorlar ve düşük miktarda oturma-uzanmayla zaman geçiriyorlar.
Son zamanlarda aşırı kilolu ve obez çocukların sayısı hızla arttı ve bunun sebeplerinden biri, yetersiz egzersize ek olarak çok fazla oturmak. Aşırı kilolu çocuklar, ilerleyen senelerde daha fazla diyabet, inme ve kalp rahatsızlıkları riski taşıyor. Bu da yaşam kalitelerini ve potansiyel olarak ömürlerinin uzunluğunu doğrudan etkiliyor. Aynı biçimde endişe verici olan, çocukların fiziksel zindeliklerinin en az 1980'lerden bu yana ciddi ölçüde azalmış olması. Çocuklar, yorulmadan, ebeveynlerinin çocukluklarında koştukları kadar uzağa koşamıyorlar.
Ortaya çıkan bulgular
Hükümetler bu tehditlerle başa çıkabilmek için; araştırmalar güdümünde, başarı oranları değişen türlü girişimlerde (fiziksel eğitim derslerinin yoğunluğunu artırmak gibi) bulundu. Fakat bu konuda 2 ana pürüz mevcut: Herhangi bir girişimin, çocukların yapmayı sürdürecekleri bir şey olması ve sağlıklarını iyileştirmesi icap ediyor.
Daily Mile'ın cazip yönü ise, hem kolay hem de araştırmacılar değil, bir öğretmen ve birkaç çocuk tarafından tasarlanmış olması. Bu denli çok okulun bu uygulamayı yürütüyor olması, çocukların da katılım göstermeye devam ettiklerini gösteriyor.
Peki, bu etkinliğin sağlıklarına olan etkisi nedir?
Çocuklar Daily Mile'ı öğretmenlerinin tercih ettiği bir zamanda yapıyorlar. Çoğunlukla yürüyor ve koşuyorlar; okul sahasında ve oyun alanında normal okul kıyafetleri ve ayakkabılarıyla turlar atıyorlar. Mühim olan, her çocuğun kendi temposunu seçmesi ve bu sırada öbür öğrenci ya da öğretmenlerle konuşmaya izinli olması.
İki okuldan 4-12 yaş aralığında 391 çocuk, bir akademik yıl boyunca karşılaştırılmış. Okullardan biri Daily Mile'a başlamak üzereymiş, öbüründe bu uygulama bulunmuyormuş. Araştırmanın başlangıcı ve sonunda her çocuk zindelik (mekik koşusuyla), fiziksel etkinlik düzeyleri ve durgunluk süreleri (ikisi de ivme ölçer kemerleriyle) ve vücut yağı (deri kıvrım kaliperleriyle) yönünden ölçülmüş. (Vücut kütlesi yerine deri kıvrımına bakılmasının sebebi bu yaş grubunda vücut kütle indeksinin 'yağlılığı' ölçmeye pek uygun olmaması. Çocukların boyu uzadıkça artan kemik ağırlıkları, sonuçları etkiliyor.)
Daily Mile uygulanan okuldaki çocuklar hafif-yoğun fiziksel etkinliklerini günde 9 dakika (%15 civarı) artırırken, durgunluk sürelerini ise günde 18 dakika (%6 civarı) azaltmışlar. Koşabildikleri mesafe 40m artmış (yaklaşık %5) ve deri kıvrımları 1,4mm ya da %4 azalmış.
Kimileri Daily Mile'ın ders vaktinde olan etkisini sorguluyor ama bu yönde negatif bir bulgu yok. Daha evvel, yaklaşık 12.000 çocuğun tek bir sefer yaptığı benzer egzersizin çocukların dikkatini, sözel belleklerini ve mutluluk hislerini artırdığı gözlemlenmiş. Ve daha iyi uyuma ve beslenme gibi öteki faydalar da bildirilmiş.
Kısacası sonuçlar, Daily Mile'ın kesinlikle buna değer olduğuna işaret ediyor. Gelecekte, bunun yüksekokullar gibi farklı eğitim ortamlarında işe yarayıp yaramayacağının ve değişik arka plana sahip öğrencilerde aynı etkiyi gösterip göstermeyeceğinin araştırılması gerekiyor.
