ABD Uzay Ajansı NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu’na evrenin en soğuk yerini oluşturmak amacıyla bir cihaz gönderiyor. Söz konusu cihaz, istasyonun çevresindeki uzay boşluğundan 10 milyar kat daha soğuk bir alan yaratacak.
NASA cihazına Soğuk Atom Laboratuvarı (Cold Atom Laboratory - CAL) adını veriyor. Orbital ATK isimli şirket tarafından üretilen Cygnus isimli roketle fırlatılan cihaz CAL, ultra soğuk koşullar altında kuantum fiziğine dair gözlemler yapmayı mümkün kılacak.
Bilinen en soğuk derece “mutlak sıfır” isimli -273.15 santigrat derecedir. CAL ise mutlak sıfıra düşmek için gücünü lazerlerden ve mıknatıslardan alacak. Mutlak sıfır, evrendeki en düşük sıcaklıktır ve teorik olarak elde etmek imkansızdır, çünkü bu sıcaklıkta atomlar hareket etmeyi bırakırlar.
CAL, atomları mutlak sıfırın bir milimetrenin onda biri kadar üzerine gelecek şekilde soğutacak. Yani neredeyse mutlak sıfır sıcaklığına sahip bir bölge yaratmak için kullanılacak. Bu sayede atomlar aşırı derecede yavaş hareket edecekler ve böylece, bilim insanları kuantum fiziğini daha detaylı gözlemleme şansına sahip olacaklar.
Bu bulutlara Bose-Einstein yoğuşması adı veriliyor. Atomlar bu koşullar altında Dünya’nın yer çekimi etkisine kapılarak ona doğru hareket etmek isteyecekler. Bu nedenle bağımsız hareketlerini gözlemlemek oldukça güçleşecek. Nitekim Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunan mikro yer çekimi odaları bu sorunun üstesinden gelecek. Gözlemler ise istasyonda değil, yeryüzünde görev yapan araştırmacılar tarafından uzaktan gerçekleştirilecek.
Bilim insanlarına göre Bose-Einstein yoğunlaşmasını takip edebileceğimiz en uzun süreyi bu çalışma sunacak. Bu yoğunlaşmalar, süper sıvı olarak bilinen fenomeni de daha iyi anlamamızı sağlayacak. Bugün saat 11.49’da gerçekleştirilen tanıtım toplantısı ile çalışmalar başladı.
