16 Kasım tarihinde Fransa’nın Versay kentinde bizi pek de ilgilendirmiyormuş gibi görünen bir ‘Genel Ölçüler ve Ağırlıklar’ konferansı düzenlenecek. Bu konferansta alınacak bir karar ile 20 Mayıs 2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere metrik ölçü sistemini kullanan tüm ülkelerde ‘kilogram’ teriminin tanımı değişecek.
Kilogramın Tanımı Neden Değişiyor?
Günümüzde kullandığımız metrik sistem ilk olarak 1799 yılında yine Fransa’da tanıtılmıştı. Şu anda kullanmakta olduğumuz kilogram terimi, uluslararası bir kilogram prototipi hazırlanarak belirlendi. Hazırlanan bu prototipin %90’ı platinyum, %10’u ise iridyumdan oluşuyordu. Peki belirlenen bu birim neden değişiyor?
Hazırlanan bu prototip, bir kilogramın ne kadar kütleyi temsil edeceğini belirlemek adına işe yarıyormuş gibi görünse de prototipte kullanılan elementlerin yarı ömür süreleri, prototipin kütle değişimine uğramasına neden oluyordu. Platinyumun ömrü 10^11 yıl olarak ifade edilirken, iridyumun yarı ömrü ise yalnızca 78.83 gün.
Bu nedenle konferans sırasında alınacak karar ile kilogram, metre-ışık hızı, mol-avagadro gibi ölçünün değerini değiştirmeyecek bir sabite bağlanacak. Henüz kesin olmamakla birlikte bu sabitin ‘Planck Sabiti’ olması bekleniyor. Planck Sabiti, fotonun enerjisinin, fotonun sahip olduğu elektromanyetik dalga frekansına oranıdır.
Yeni kilogram hesaplaması yapılırken kullanılacak nist-4 kibble balancer, 6.626070150x10^(-34) olan Planck Sabiti ile 1 milyarda 10 belirsizliğe ulaşırsa kilogramın yeni kütlesi, Planck Sabiti’ne göre belirlenmiş olacak. 16 Kasım’da söz konusu karar açıklandığında konu ile ilgili bol bol son dakika haberi göreceksiniz.
