ABD, geçtiğimiz gün "ABD yazılım ve teknolojilerin ürünü" olan yarı iletken parçaların Huawei’ye teminini engelleyen bir karar aldığını duyurdu. Bu karar, başlangıçta Huawei için çok kötü bir olaymış gibi gözükse de aslında bunun etkileri en az Huawei kadar yurt dışı kaynaklı ve ABD’li şirketlere de olumsuz yansıyacak. Yeni kurala göre Ticaret Departmanı tarafından verilen bir lisans olmadan ABD ürününü kullanan şirketler Huawei’ye yonga gönderemeyecek. Bu durum, en fazla dünyanın en büyük yonga üreticisi TSMC’yi etkileyecek.
TSMC, Tayvan merkezli bir yarı iletken üreticisi olsa da şirketin hisseleri hem Tayvan Borsası hem de New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görüyor. Dünyanın en güçlü yonga setlerinin altında bulunan yongaları üreten bu firma; Apple, Huawei, Qualcomm, Nvidia, AMD, MediaTek gibi pek çok firmanın yonga ihtiyaçlarını gideriyor. Şirketin en büyük ikinci müşterisi ise Huawei olarak gözüküyor.
Yeni kararla birlikte ABD, Huawei’nin Mate 40 serisi yonga setlerinde kullanılacak 5 nm mimariyle üretilen TSMC yongalarını almasını engelleyecek gibi görünüyor. Normal şartlarda TSMC ile anlaşmaya varan Huawei, bu kararın ardından farklı alternatifleri de düşünmeye başladı, ancak bu noktada TSMC de çok büyük bir müşteriyi kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldı. Huawei, geçen sene TSMC’nin gelirinin 5,2 milyar dolarını oluşturdu. Şirketin bu sene de çok büyük çaplı siparişler verdiği biliniyordu. Trump yönetiminin aldığı bu karar, TSMC’nin fabrika açma planlarını da suya düşürecek gibi görünüyor. Şirket, ABD’de 2023 yılına kadar 5 nm yonga üretecek bir fabrika kurmayı planlıyordu.
Diğer ABD şirketleri de zarar edebilir
ABD’nin aldığı bu karar neticesinde TSMC dışında pek çok şirketin de zarar edeceği düşünülüyor. Huawei, 2018’de ABD’den 18 milyar dolarlık malzeme satın almıştı. Aradan geçen yıllarda müşteri sayısını ve taleplerini artıran şirketin, çok daha yüksek oranda siparişler vereceği düşünülüyordu. Ayrıca, ABD’nin bu kararı açıklamasının ardından Çin’den de sert bir uyarı geldi. Bu uyarıda ABD’nin “kötü eylemlerini” derhal durdurulması talep edildi ve Çin’in şirketlerinin hakkını ve çıkarları korumak için tüm önlemlerin alınacağı söylendi. Bu açıklamada, herhangi bir misillemenin çift taraflı olacağı anlamına geliyor.
Apple, Cisco, Qualcomm, Boeing gibi ABD’li şirketlerin en büyük pazarları arasında Çin yer alıyor. Apple’ın mali ikinci çeyrek gelirinin yüzde 14,8’ini Çin’deki satışlardan elde ettiği düşünülürse, misillemenin boyutu çok can yakıcı olabilir. Üstelik Çinli pek çok akıllı telefon firmasının da Qualcomm gibi yonga seti üreticilerini tercih ettiği biliniyor. Herhangi bir misillemede ABD’li şirketlerin zararsız çıkma gibi bir ihtimali gözükmüyor.
120 gün süre var
ABD, geçtiğimiz cuma gibi yürürlüğe giren karara göre yongaların 120 gün daha Huawei’ye gönderilmesine izin verecek. Sonrasında ise satışların durdurulacak. Huawei ise bu olay karşısında orta sınıf yonga setlerinin üretimi için Çin’in en büyük yarı iletken fabrikası olan SMIC’le anlaşmaya hazırlanıyor. Eğer Huawei SMIC’e geçer ve başarılı olursa ABD’li şirketleri çok daha zor günler bekleyebilir. Bütün bu süreci hep beraber göreceğiz.
