Çin ve ABD arasındaki teknoloji savaşı şiddetini artırdı. Geçtiğimiz aylarda ABD, NVIDIA ve AMD'nin güçlü grafik işlemcilerinin Çin'e gönderimini yasaklamış ve üretimi kendi topraklarına taşımak için büyük bir fon duyurmuştu.
Joe Biden yönetiminin hazırlamakta olduğu fon için artık son aşamaya gelindi. Teknoloji şirketlerinin fona başvuruları 28 Şubat 2023 itibarıyla aktifleştirildi. Gelin, savaşı kızıştıracak ve önümüzdeki yılları şekillendirebilecek detaylara göz atalım.
CHIPS'e başvurular açıldı:
ABD Ticaret Bakanlığı, ABD'li çip üreticilerinin Çin topraklarındaki faaliyetini kısıtlayacak CHIPS programına başvuruların 28 Şubat 2023 itibarıyla açıldığını açıkladı. İlk başvuru turunda, vergi mükelleflerinin parasının korunmasını ve ABD ulusal güvenlik hedeflerinin geliştirilmesini sağlayabilecek yerli çip üretim tesisleri kurmak isteyenleri önceliklendirecek.
Program kapsamında 150 milyon dolardan fazla fon isteyen şirketlerde belirli şartlar aranacak. Bu şirketlerin, inşaat ve fabrika işçilerine çocuk bakımı sağlamaları, hisse geri alımlarını kısıtlamaları ve 'tahmin edilenden daha kârlı olmaları durumunda' kârlarının bir kısmını hükûmet ile paylaşmaları gerekecek. Ayrıca firmalar, sendikalı işçiler çalıştıracak.
Hükûmet, çip yapım malzemelerine ve araştırma tesislerine yapılan yatırımı artırmak için yılın ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde ek finansman turları açmayı planlıyor.
ABD'nin fonu neydi? "Bu parayı Çin'e yatırım yapmak için kullanmalarına izin verilmeyecek"
ABD Ticaret Bakanlığı ve hükûmet, 28 Temmuz 2022'de kısaca "CHIPS" olarak anılan Çip ve Bilim Yasası'nı onaylamıştı. Yasa, toplam 280 milyar dolarlık fona sahipken, bu fonun 39 milyar doları ABD'li çip üreticilerine ayrılacak idi.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, o dönem yaptığı açıklamada CHIPS'ten yararlanacak teknoloji şirketlerinin gözetim altında olacağına da işaret etmişti. Raimando, paranın Çin'e yatırım yapmak için kullanımına izinn vermeyeceklerini belirterek Çin'de son teknoloji geliştirme çalışmalarının da yapılamayacağını söylemişti.
Fona dahil olan şirketlere uygulanacak “gelişmiş teknoloji” tesisleri kurulum yasağı, 10 yıl süreyle uygulanacak. Fona dahil olan şirketler, Çin'de yalnızca mevcut fabrikalarını, Çin pazarına hizmet etmek için genişletebilecek.
