Yer altında kömür gibi bitkisel madenlerin bakterilerle bozunması sonucu ortaya çıkan metan gazı, renksiz ve kokusuz olmasına karşın ‘’grizu’’ adı verilen karışımı oluşturduğunda 650 'C derece sıcaklığa ulaşan bir patlamaya neden olabilir. Grizu, metan ile havanın %5-15 arasında birleşmesi sonucu oluşur ve ülkemizdeki kömür madenlerinde sıklıkla bu karışımın neden olduğu patlamalar oluşur. Maden işletmeleri güvenlik yönetmeliğine göre işletme içerisindeki metan %1’i geçtiği zaman önlemler alınmaya başlar ve %1.5’i geçtiğinde ocak terk edilir.
Bu bilgiyi verdiğimize göre asıl haberimize girebiliriz; Hollandanın kuzeydoğusunda,1965 yılında yaşanan bir sondaj sapması sonucunda ani metan püskürmesiyle sonuçlanan patlama, sondaj kulesinin yıkılmasına neden oldu. İşletmenin kapatılmasının ardından, maden iyileştirme çalışmaları kapsamındaki bölge halka açık bir parka dönüştürüldü.
Yepyeni Bir Fenomen: Göl Dalgasıyla Jeolojik Tarama
Üzerinden yarım asır geçtiği halde, bölgede metan sızıntısının hala devam ediyor olması ilginç bir durum. Test edilen metan bileşimi, yarım yüzyıl önceki sondaj çalışmalarında patlamaya neden olan metan ile benzerlik gösterdi. Bu kadar uzun süreli bir metan püskürmesinin jeolojik açıdan oldukça ilginç olduğunu söyleyebilirim.
Aslında, yaşanan durum pek iç acıcı bir haber değil. Çünkü içme suyu içerisine karışan metan insan sağlığını da tehdit ediyor. Neyse ki içme suyu için yapılan arıtma işlemleri sonrası ortada çok büyük bir tehdit kalmıyor.Bu olay, daha çok arıtmaya girmeden doğada su içen hayvanların etkilenmesini sağlıyor. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, yoğun metan yataklanmalarının olduğu bölgelerde başlayacak ani bir püskürme sonrasında oluşacak büyük patlamaların beraberinde getireceği can kaybı. Bu durumdan kurtulmak için bölge boşaltıldıktan sonra metan yataklanmalarının olduğu yerlerin tespitinin ve drenaj çalışmalarının yapılması gerekmekte.
