Geçtiğimiz Kasım ayında Amazon ve Apple, Amazon üzerinden Apple'ın doğrudan iPhone, iPad ve Apple Watch satmasına izin veren bir anlaşma yapmışlardı. Düzenleyici kurumlara bakan MLex ise bu haftanın başlarında Federal Ticaret Komisyonu'nun (FTC), doğrudan Amazon tarafından satılmayan bazı ürünler için satış verileri arayan mahkeme celbi çıkardığını belirtti. Buradaki sorun ise Apple ve Amazon'un bu ortaklığının, üçüncü parti satıcılarının yeni veya yenilenmiş Apple ürünü satmasının çok daha zor hale gelmesi.
(Apple tarafından Amazon'da satılan iPad)
The Verge'ün haberinde belirtilene göre Verge, daha önceden Amazon'da yenilenmiş (refurbished) MacBook'lar satan John Bumstead adlı kişiyle görüştü. Bumstead, FTC tarafından sorgulandığını ve FTC'den gelen adamların Amazon ile Apple arasındaki anlaşmanın kendisini nasıl etkilediğini sorduklarını söyledi. Bumstead ile konuşan FTC üyelerinden biri, Teknik Görev Gücü (Tech Task Force) üyesi gibi görünüyor.
Bu arada hatırlatmak isteriz; Federal Ticaret Komisyonu'nun görevi, iş uygulamalarının adilce gerçekleştiğinden emin olman ve rekabetin düzgün çerçevelerde ilerlemesini korumaktır.
Amazon'un Büyük, Açılamayan Kutuları Tarih Oluyor
Amazon, bu anlaşmadan sonra yasadışı şekilde davranmış olabilir.
Bumstead, anlaşma gerçekleştikten sonra kendisine iki aylık bir uyarı süresi verildiğini söylüyor. Bumstead, şu anda yenilenmiş MacBook satamadığı gibi, satmaya devam etmek içinse bazı "gereklilikleri" tamamlaması gerekiyor. Bunlar oldukça ağır: yılda 10 milyon dolarlık mal satın almak gibi.
Başka bir deyişle, Amazon'un Apple ile anlaşması, Apple ürünlerini kullanan küçük üçüncü parti tüccarların platformundan çıkarılmasına yol açıyor. Amazon'un burada yaptıklarının yasadışı olduğunu düşünüyorsanız, haklı olabilirsiniz. Amazon-Apple anlaşmasının bir "brand-gating" olduğunu söyleyen antitröst uzmanı Sally Hubbard, bunun rekabete tamamen aykırı olduğunu savunuyor.
Brand-gating olayını da kısaca açıklayalım: Bu durum, bir platformdaki bir markanın, üçüncü tarafların o markayı daha düşük fiyatlara satmasının engellenmesi adına markayla anlaşma yaptığında gerçekleşir. Yukarıdaki Bumstead örneğinden devam edecek olursak, Amazon'un Apple ile anlaşması sonrasında refurbished iPhone fiyatlarının yüzlerce dolar yukarı çıktığı biliniyor.
Elbette bu fiyat artışı çok ani ve tüketiciye zarar veren bir durum olduğundan, aslında işin arka planında neler olup bittiğinin anlaşılması adına FTC devreye girmiş bulunuyor. Bakalım ilerleyen günlerde neler olacak.
