Apple’ın yeni iPhone’ları iPhone 11 ve iPhone 11 Pro yeşil görünüyor. Yeşilin doğayı betimlemek için kullanılmasının yanı sıra Apple da çevreci bir kimlik çizmeye çalışıyor. Peki Apple gerçekte ne kadar ‘yeşil’? Apple’ın 10 Eylül’de gerçekleştirdiği etkinliğinde değindiği noktalardan bir tanesi de telefonların kaplarıydı. Titanyum ve seramik gibi lüks materyaller de kullanılıyor bu kaplarda ancak standart olarak %100 geri dönüştürülebilir alüminyum da sunuyor.
Aslına bakılırsa bu oldukça iyi başlangıç sayılır. Geri dönüştürülebilir materyallerin kullanılması daha az madenciliğe ihtiyaç duyulduğu anlamına geliyor ve alüminyum oldukça fazla geri dönüştürülebilirliği bulunan bir materyal. Tam tersi olan plastik ise sadece yedi kere geri dönüştürülebilirken kağıt dört kere geri dönüştürülebiliyor.
Ayrıca kafanızdaki tüm sorulara yanıt bulacağınız iPhone 11 ön inceleme yazımız için buraya, iPhone 11 Pro Max ön inceleme yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
Ana gövde de telefonun parçalarından bir tanesi ve telefonun içinde de nadir çıkan metaller dâhil materyaller kullanılıyor. Apple, Taptic motorunda %100 geri dönüştürülebilir nadir metaller kullanıyor ancak bu tüm telefonda bulunan nadir metallerin sadece çeyreğine denk geliyor. Tabii her ne olursa olsun Apple’ın bunu belirtmesi oldukça umut verici ve gelecek yıllarda bu oran daha da artabilir.
Royal Society of Chemistry’nin tahminlerine göre sadece Birleşik Krallık’taki evlerde 40 milyon cihaz birikmiş durumda ve bu cihazlarda daha iyi şekillerde kullanılabilecek nadir metaller de bulunuyor. Evinizde kullanmadığınız telefonunuz varsa gelecekte bunu geri dönüştürebilme şansı da var demektir.
Yeniden kullan, geri dönüştür:
iPhone 11 etkinliği sırasında Apple, bir tür takas sistemi tanıtmıştı. Bu sistemde iPhone sahipleri, ellerindeki telefonu belli bir indirim karşılığında vererek yeni model iPhone alabiliyorlar. Alınan eski telefonlar ya yenileştiriliyor ya da geri dönüştürülüyor.
Restore edilemeyecek olan telefonlar Apple’ın yarattığı ve Daisy adını verdiği makine tarafından geri dönüşüm için sökülüyor. Saatte 2.000 telefonu sökebilen bu robot, yeni telefonların bataryalarında da kullanılabilen kobalt gibi geri dönüştürülebilir malzemeleri çıkartıyor. Apple, bu sayede daha fazla materyal için madenlere olan ihtiyacı azaltıyor.
Peki Apple, diğer telefon üreticileriyle kıyaslandığında ne durumda? Aslında bu sorunun cevabını vermek oldukça zor. Farklı kalitelerde birçok farklı bileşen var ve şirketler kendilerine raporlanan parçaları seçip çekiyorlar. Dolayısıyla direkt bir kıyaslama yapmak neredeyse imkânsız.
Örneğin Samsung, geri dönüşümle ilgili çok fazla bilgi paylaşmıyor ancak eski telefonların nesnelerin internetinde kullanılmak amacıyla ayrıştırıldığı raporlanmıştı.
Konuyu ileriye taşımak
Apple’ın öne çıkan özelliklerinden bir tanesi eski cihazlarını desteklemeye devam etmesi ve cihaz çıktıktan yıllar sonra bile yazılım güncellemeleri sunması. Dolayısıyla çok sık telefon değiştirmek zorunda kalınmaması.
Tabii bu konuyu Apple’dan da öteye götüren şirketler bulunuyor. Fairphone bunlardan bir tanesi. Şirketin çıkardığı Fairphone 3, modüler bir tasarıma sahip ve birbirine yapıştırılan bileşenler neredeyse yok. Dolayısıyla bozulan, yıpranan parçaları oldukça kolay bir şekilde değiştirebiliyorsunuz.
Şirketin ayrıca tıpkı Apple gibi bir geri dönüşüm programı da bulunuyor. Sadece eski Fairphone’lar için değil herhangi bir üreticinin herhangi bir telefonunu da nakit para karşılığında alıyorlar.
Uzun lafın kısası
Apple, çevre konusunda önemli adımlar atıyor ancak yeni iPhone 11 için yaptığı yatırımın da doğa için faydalı seçim olduğunu söylemek pek mümkün değil aynısı Fairphone 3 için de geçerli. Aslında en çevre dostu seçim en ‘sıkıcı’ olanı. Çıkan yeni telefonlara hemen koşmamak ve elinizde var olan telefonu olabildiğince uzun süre kullanmak.
