Baylor Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olan gezegensel jeofizik doçenti Peter B. James, güneş sistemimizin ve Ay’ın en büyük kraterinin altında devasa bir kütle keşfetti ve bunun sebebinin Ay’a çarpıp krater oluşturan dev bir asteroitten kaynaklanıyor olabileceğini söyledi.
“Hawaii’nin en büyük adasının beş katı büyüklüğündeki bir metal yığınını alıp gömdüğünüzü düşünün. Bunu aşağı yukarı böyle açıklayabilirim.”
Krater oval biçimde, 2.000 km genişliğinde ve birkaç mil derinlikte. Boyutuna rağmen Dünya’dan görünemiyor çünkü krater, Ay’ın uzak tarafında yer alıyor. Ay etrafındaki yerçekimi kuvvetindeki değişiklikleri ölçmek için araştırmacılar, NASA’nın GRAIL görevinde kullanılan uzay araçlarının verilerini analiz etti.
“Bu verileri Ay Keşif Orbiter’inin Ay topografyası verileriyle birleştirdiğimizde, Ay’ın Güney kısmında yer alan havzanın altında dev kütlelerde materyal keşfettik. Bu ekstra kütlenin açıklamalarından biri, bu kraterin oluşmasını sağlayan asteroitteki metalin orada gömülü olması olabilir.”
James’in dediğine göre yoğun kütle, havza tabanını 1,2 km’den daha aşağıya doğru ağırlaştırıyor. Büyük asteroid çarpışmalarının simülasyonları, doğru koşullar altında bir asteroidin bir demir-nikel çekirdeğinin darbe sırasında üst manto içine dağılabileceğini gösteriyor. Bir başka olasılık ise bu büyük kütlenin, Ay magma okyanusu katılaşmasının son aşaması ile bağlantılı yoğun oksitlerin bir konsantrasyonu olması.
James, 4 milyar yıl önce oluşmasına rağmen Güney Kutbu-Aitken kraterinin güneş sistemimizdeki en büyük krater olduğunu söylüyor. Dünya da dâhil olmak üzere güneş sistemi boyunca daha büyük etkiler yaşanmış olsa da izleri kaybolmuş durumda. James bu havza için ‘çarpışma tarzındaki olayların etkilerini araştırmak için en iyi doğal laboratuvarlardan biri’ ifadelerini kullandı.
