Beynimizin Gizli İşleyişini Ortaya Koyan 3 İlginç Görsel İllüzyon

51
11
5
5
0
Görsel illüzyonlar, gerçekliğe direkt bir biçimde ulaşamadığımızı gösterir. Söz konusu görseller, ayrıca, gözlemlenebilir dünyaya ilişkin deneyimimize varan zihinsel sürece dair de bir ipucu sağlayabilir.

Şüphesiz ki birçok illüzyonun da temelinde olduğu gibi bu durum, beynimizde oluşan bir işleme sürecidir. Şöyle ki beynimiz, gözlerimizden gelen bilgiyi ham bir kamera görüntüsü olarak almaktan ziyade, dışarıda ne olduğunu, görüntüdeki biçimlerin ve nesnelerin tam olarak ne olduğunu tespit etmeye çalışır.

Öbür beyin fonksiyonlarına yönelik bildiklerimizi göz önüne aldığımızda, beynin görselleri nasıl algıladığına ilişkin bayağı iyi bir kavrayışa sahibiz: Beyin, gözümüzün arka bölümündeki retinada bulunan hücrelerden gelen milyonlarca küçük elektriksel titreşimi işler.

Fakat gözümüze gelen bilgi belirsiz olduğunda, beynimiz akıllı tahminlerde bulunmak zorundadır. Nitekim aşağıdaki 3 görsel bu tahminleri son derece keyifli bir şekilde ortaya koyar.

Cinsiyet İllüzyonu

Richard Russell tarafından hazırlanan bu illüzyonda; aynı yüz, ten rengi biraz daha açık yapıldığında (soldaki görsel) kadın yüzü görünümü alırken, ten rengi biraz koyulaştırıldığında ise (sağdaki görsel) erkek yüzü gibi görünmektedir.

Bu görsel yanılsama oluşturmaktadır, zira; ten rengi, yüz kontrastını (yüzün en karanlık kısımları 'dudaklar ve gözler' ve en açık kısımları 'deri' arasındaki fark) etkiler. Kimi yüz kontrastları, cinsiyet görünümünde belirleyici olabilir ve aslında kadınlardaki yüz kontrastı ortalaması erkeklerden daha yüksektir. Hatta bunun farkında olmasak dahi, beynimiz, cinsiyetler arasındaki kontrast farklılığına uyum sağlar. Bu yüzden, kontrast; beynin, cinsiyeti belirlemede kullandığı bir ipucudur. Öteki bütün ipuçları dışarıda bırakıldığında, kontrast belirleyici bir etken olabilir.

İllüzyon hakkında, belki daha da ilginç olan şey; kontrast, basitçe yüzün cinsiyetini belirlememize yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda bir erkeğin veya kadının yüzünü gördüğümüz deneyimi yaşamamıza sebep oluyor. Kontrastın bir ipucu olarak kullanımı bilinçsiz bir süreçtir. Beynimiz, önceden sahip olduğumuz bilgileri birleştirdi ve imgedeki belirsizliği giderme adına da bu birleşik bilgiyi kullandı.

Coffer İllüzyonu

Coffer İllüzyonunu, başlangıçta, içe doğru geçmiş bir dizi kapı döşemesi gibi görebilirsiniz. Ancak birkaç saniye sonra, beyninizin görsel imgelemi; size; görseldeki 16 tane daireyi fark ettirir.

Bu illüzyon, beynimizin görsel bölgesinin nesneleri tanımlama hususunda gösterdiği yoğun odaklanma ile oynar. Burada, pikseller; kenarlar, konturlar, biçimler ve nihayetinde de nesneler meydana getirmek için gruplandırılır. Öte yandan, tıpkı Coffer İllüzyonu’nda olduğu gibi, görsel, özü itibarıyla belirsiz olmasından kaynaklı 'doğru' bir gruplandırma biçimi yoktur. Burada da 2 farklı gruplandırma şekli mantıklıdır... Bir dizi yatay çizginin bir daire oluşturmak için kullanılması veya iki dikdörtgen arasındaki interseksiyon biçiminde olabilir.

Peki ilk bakışta dikdörtgen gruplandırması yapmamızın sebebi nedir? Bu durumun olası bir nedeni; gördüğümüz kapı döşemeleri de dahil olmak üzere gündelik yaşamımızda dairelerden daha çok dikdörtgen biçimine maruz kalmamız olabilir. Dolayısıyla da; beynimiz, dikdörtgen biçimleri meydana getiren gruplandırmalara öncelik veriyor olabilir.

Aşkın Maskesi

Gianni Sarcone tarafından hazırlanan Aşkın Maskesi’nde, bir Venedikli maskesi, tek bir yüz veya öpüşen iki insanın yüzlerini görmenize sebep olabilir. Bu illüzyon da, yukarıda söz ettiğimiz Coffer İllüzyonu’na benzer biçimde çalışır. Görseldeki konturlar, iki değişik şekilde gruplandırılabilir ve bu gruplandırmalardan hangisinin seçileceği noktasında beynimizde bir belirsizliğe sebep olur.

Ancak bu illüzyonun farklılığı ise, illüzyona bakan insanların kimilerinde hiçbir gruplandırmanın baskın olmamasıdır. Yani görüntü, iki alternatif arasında makul derecede iki özgür geçiş yapılabilmesine sebep olabilir. Geçiş yapabilmek, beynimizin belirsizliği ortadan kaldırabilme noktasında kullandığı tuhaf yöntemlerden birisidir. Beynimizin öteki kısımları, belirsiz bilgiye ilişkin en muhtemel olanı seçebilecek ve öbür tüm alternatifleri görmezden gelebilecek mekanizmalara sahiptir. Geçiş yapmanın, görüntünün ne olabileceği hakkında tutarlı bir bilgi verme avantajı vardır ve bu da, dış dünyayla nasıl etkileşim kurulacığını öğrenme noktasında yararlı olabilir.

Sonuç

Bu 3 illüzyon, bir nesnenin ne olduğunu belirleme noktasında görsel işlemenin önemli ölçüde ayarlanabilir olduğunu ortaya koyuyor.

Beynimizin görsel sunum yaratma kabiliyeti, işlevsel olabilecek biçimde evrimleşmiştir.

Bu yüzden, piksel karmaşıklığı sunmak yerine; dairelerin, dikdörtgenlerin, yüzlerin ve hatta yüzlerin cinsiyetinin bile detaylı görsel deneyimlerine sahibiz.

Kaynak : https://bilimfili.com/beynimizin-gizli-isleyisini-ortaya-cikaran-3-gorsel-illuzyon-ornegi/
51
11
5
5
0
Emoji İle Tepki Ver
51
11
5
5
0