Aşağıdaki görseli belki bir yerlerde görmüşsünüzdür. Elbette ki size bir tavşan mı yoksa ördek mi görüyorsunuz diye sormayacağım. Üzerinde duracağımız şey, beynimizin neye göre tavşan ya da ördek gördüğü olacak.
Yukarıdaki görsellerin ikisi de birbirleri ile bire bir aynı. Görsellerden birini ördek, diğerini tavşan olarak görebilir misiniz? Çoğu kişi ilk görselde hangi hayvanı görüyorsa ikinci görselde de o hayvanı görür. Fakat insanlara görsel için ‘ördek tavşanı yiyor’ dendiğinde her iki hayvanı da görebiliyorlar.
Perception dergisinde yayınlanan yazısında bu konunun üzerinde duran Kyle Mathewson, insanların görseller arasında bir bağ kurduğunda büyük resmi görebildiğini söylüyor. Fakat burada asıl önemli olan nokta, insanların hangi hayvanı göreceğini, resmi sunan kişinin kullandığı metinin belirliyor olması.
İnsanlara ‘ördek tavşanı yiyor’ dendiğinde iki resim arasında bir bağ kurulabiliyor ve resme bakanlar hem tavşan hem de örnek görebiliyor. Fakat ‘tavşanın yanında bir ördek hayal et’ denildiğinde kimse aynı anda iki hayvanı birden görmeyi başaramıyor. Dolayısı ile ne gördüğümüz, ne görmemizi istendiği ile doğrudan bağlantılı.
Peki bu konu neden önemli? Günümüzde bilgiler ve haberler daha önce hiç olmadığı kadar hızlı yayılabiliyor. Bu tip manipülasyon yöntemlerini doğru şekilde kullanmayı bilen kişiler, haberleri ya da bilgileri sunarken metinlerde küçük oynamalar gerçekleştirerek insanların algısını kolaylıkla yönlendirebilirler. Olayları objektif bir açıyla görebilmek için dikkatli olun.
