Gaia Teorisi aslında “Doğa Ana” diye adlandırdığımız, mucizevi olaylarla gezegenlerin kendini yenilemesi, doğaya sahip çıkması ve yaşamını sürdürmesi olarak tabir edebileceğimiz olguya bilim insanları tarafından verilen bir isim. Son zamanlarda yapılan araştırmalar; Güneş patlamalarına, volkanik olaylara ve göktaşı gibi tehditlere rağmen yaşamın bir şekilde mücadele ettiğini ve var olduğunu ortaya koydu.
Bu gelişim bilim insanları tarafından zaten bilinen bir şeydi fakat nasıl meydana geldiği konusunda anlaşmazlık ve tartışmalar söz konusuydu. Konu ile alakalı olarak Exeter Üniversitesi’nden bir grup bilim insanı tarafından bir açıklama geldi. Buna göre doğada ki bu dengeyi bozacak gelişmelerin kısa süreli olduğu ve yenilenme sürecine girişte meydana gelen olayların, sırayla ve doğru şekilde meydana gelmesi nedeniyle canlılığın var olduğu savunuldu. Yaşanan değişimler sırasında canlılığın farklı olayların gelişimine izin vermediği, gidişat ne olursa olsun istikrarın sağlanması için olayların daha fazla zamana yayıldığına ve doğanın tek başına hayatta kalmaya yönelik sürdürdüğü bir süreçle ilerlediği söylendi.
Exeter Üniversitesi’nden Profesör Tim Lenton, “Artık Dünya gezegenindeki son 3.5 milyar yıllık yaşam sürecinin kendisini nasıl yenilediğini ve felaketlerle nasıl mücadele ettiğini daha iyi açıklayabileceğiz” dedi. Tim Lenon’a göre orijinal Gaia Hipotezi’nde ki sorun, doğal seleksiyon yoluyla evrimin tüm gezegenin jeolojik zaman çizelgeleri üzerinde nasıl ilerlediği ve felaketlerle nasıl başa çıktığı konusunda yeteri kadar bilgiye sahip olmaması. Yani belirli zaman periyotlarında meydana gelen değişimlerin nasıl en iyi yolla ilerlediği ve en sonunda canlılığın nasıl kazandığı konusunda orijinal teori yeterli açıklamayı yapamıyor. Exeter Üniversitesi bilim insanlarına göre ise gezegenin kendi kendini dengeleyici özellikler kazanmak için en az iki basit mekanizmayı beraber çalıştırdığı söyleniyor.
Bu bilim insanlarına göre Doğa Ana’yı anlamak için onun bu özellikleri nasıl kazandığını araştırmak ve anlamak gerekiyor. İlgili araştırmaya katılan Lincoln Üniversitesi’nden Profesör Dave Wilkinson’da şunları söyledi, “İlerlemenin nasıl olduğunu anlamaya çalıştım. Gaia, 20 yılı aşkın bir süredir değişimleri açıklama konusunda işe yarıyordu fakat sonunda aradığımız tatmin edici yaklaşımı sağlamak açısından umut verici fikirlerin bir araya gelmesi daha doğru görünüyor” dedi. Southampton Üniversitesi'nden Dr. James Dyke ise konu hakkında yayınladığı makalede, “Evrendeki herhangi bir yerde karmaşık yaşamların bulunma olasılığını tahmin etmeye yardımcı olmak için bir arada hareket etmek oldukça önemli. Tanımladığımız yenilenme mekanizmalarının nasıl anlaşıldığını görmekte öyle. Evimiz olan Dünya, insanlar tarafından meydana getirilen iklim değişiklikleri ile yok olma evresine gelse bile bu yenilenme süreci negatif gelişimlere cevap verebilir” ifadelerinde bulundu.
Exeter Üniversitesi'nden Profesör Lenton'un yönettiği Küresel Sistemler Enstitüsü, insanların doğaya verdiği zararı durdurmak ve önlemek için doğanın nasıl işlediğini anlayarak yöntemler geliştirmeye çalışıyor. Gaia Teorisi, gelişmekte olan sürdürülebilir yaşamın nasıl kendini yeniden yarattığını anlamak üzerine kurulu. Bu yüzyılda Dünya üzerinde 9 ile 11 milyar arası insanın geleceği belki de bu bilim insanlarına bağlı. Yunan mitolojisinde yeryüzü simgeleyen bir tanrının adı olan Gaia kelimesi, 1970’lerde James Lovelock tarafından bu teoriye ismini vermiş ve uzun yıllar araştırılmıştı.
