Sanırım herkes en az bir kere de olsa “deja vu” yaşamıştır. Bunu hissi tanımlarken hepimiz “ben bu anı sanki daha önce yaşamıştım” deriz ve hatta bazılarında yaşanan anın hemen ardından gelecek bir sonraki sahneyi bile biliriz. (ya da öyle sanarız.) Gerçek zaman ile sizin düşünceniz sanki iç içedir, siz düşündüğünüz anda mı olay gerçekleşir yoksa olay olduğu anda mı siz bunu yaşamış gibi hissine kapılırsınız çoğu zaman ayırt edemezsiniz.
İşte bu tuhaf hissin neden ortaya çıktığına dair kesin bir bilimsel açıklama yok. Kulağa en hoş gelen ise 1999 yapımı Matrix filminin Deja Vu hakkındaki açıklamasıdır ve filmin hayranları o günden beri Deja Vu'nun “Matrix’te bir kırılma” olduğunu düşünür. Tabii ki bu işin şakası ve eğer gerçekten Matrix yoksa, siz de seçilmiş kişi değilseniz Deja Vu anından sonra peşinize ajanlar düşmeyecek :)
Deja Vu ile ilgili yapılan yeni bir bilimsel çalışma bu gizemli hisse Matrix’ten daha bilimsel olduğu kesin bir açıklama getiriyor. Öncelikle bunun için bilim insanlarının izlediği yöntemden biraz söz edelim. Araştırma ekibi labaratuar ortamında Deja Vu hissini tetikleyecek yeni bir yöntem geliştiriyor. Gönüllü denekler üzerinde bu yöntem uygulanıyor ve onların beyin aktiviteleri izleniyor.
Ortaya çıkan sonuçlar ise ilginç çünkü beynin hafıza bölgesi bu deney sırasında oldukça sakin. Düşünülenin aksine Deja Vu hissi yanlış anılar tarafından yaratılmıyor. Deney sırasında hafıza bölgesinin aksine beynin karar verme ve çatışmaları çözme bölümleri hareket halinde. Araştırmacılar bu noktada beynimizin bir kontrol mekanizmasını devreye aldığını ve hata algılaması durumunda bize uyarı verebileceğini düşünüyor. Eğer böyleyse Deja Vu’nun beynin hafıza kontrol merkezinin iyi çalıştığını gösteren bir işaret olabileceği üzerinde duruluyor.
