2012 yılında piyasaya çıkan, Carly Rae Japsen'e dünya çapında ün kazandıran "Call Me Maybe" şarkısını cafelerde, barlarda, radyolarda, okul kantinlerinde, duymak isteyeceğiniz ya da istemeyeceğiniz her yerde duymuştuk. Bir yıl boyunca dünyayı kasıp kavuran şarkı, bir neslin marşı haline gelmişti.
Özellikle belli bir yaş grubu için bu şarkı, unutulmaz olmayı başarmış durumda. Bunun sebeplerini ise bilimsel olarak açıklamak mümkün.
Gençlik yıllarımızda dinlediğimiz şarkıların bizim için unutulmaz olmasının iki sebebi var. Birincisi, melodileri ve şarkıları, sadece sözlerden oluşan bir eserden daha çok ve daha net hatırlamamız. İkiincisi ise gençlik yıllarımızda duygusal yoğunluğumuzun evrimsel olarak tavana çıkması.
İnsanlar gençlik yıllarında davranışsal ve duygusal olarak uyum sağlamaya çalışıyorlar.
Knox Koleji'nden evrimsel psikolog Frank McAndrew'a göre gençlik yıllarındaki beğenilme çabasının arkasında evrimsel olarak geliştirilmiş hayatta kalma iç güdüsü var. Gençlik yıllarında sevilen, beğenilen kişilerin eş bulma ve toplum tarafından kabul edilme şansı artıyor. Beğenilmeyen, uyum sağlayamamış kişiler ise toplumdan dışlanıyor. Bu kişiler hem saldırılara daha açık, hem açlık gibi tehlikelerle yüzleşme ihtimalleri fazla hem de soylarını devam ettiremiyorlar.
Bu nedenle de gençlik yıllarında beyinde gerçekleşen değişimler pek çok sosyal bilgiyi özümsemeye, işlemeye ve gerektiğinde kullanmaya yarıyor.
Kaliforniya-Davis Üniversitesi'nden bilişsel nörobilimci Angela Nazarian da müziğin, beynin farklı kısımlarının uyumla çalışmasını sağladığını belirtiyor. Nazarian'a göre müzik dinlemeye duygusal anlamda daha yoğun olduğumuzda yöneliyoruz, bu yüzden de müziğin etkisi daha fazla oluyor. Ayrıca gençlik yıllarındaki yalıtılmışlık hissi ve dolayısıyla bir gruba ait olma isteğiyle desteklenen müzik daha etkileyici oluyor.
Günümüzde, gençlik yıllarında verilen kararlar uzun yıllar boyunca hayatımızı şekillendirse de, yetişkinliğimizde hayatımızı yeniden şekillendirmek mümkün. Her ne kadar ilkel zamanlardaki gibi gençlik seçimlerimiz ölüm kalım meselesi olmasa da beynimiz hala aynı şekilde işliyor. Frank McAndrews'e göre biz mutlu olmak için doğmadık, çabalamak için doğduk. Her ne kadar kulağa üzücü gibi gelse de evrimleşmemizi ve ilerlememizi sağlayan, bizi hayatta tutan şey de bu olmuş. Bu nedenle de nostalji hissine sahip şarkılar dönemsel farkları algılamamızı ve daha iyi olabilecek şeyler için çabalamamızı destekliyor.
