Büyük Hadron Çarpıştıcısı'na 10 Yıllık Bakış

28
4
3
1
0
2008'de bir grup proton, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda çarpıştırılmıştı. Bu durum bilim dünyasında büyük gelişmeler için yeni bir adım olurken, 10 yıl sonra bu süre zarfında neler olduğuna bakmak için iyi bir vakit.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC)'nın tarihi, en iyisinden en kötüsüne kadar oldukça dikkat çekici. Cihazın çalıştırıldığı ilk günlerde gerçekleşen ve mıktanıslara zarar veren kazadan bunların kötüsüyken, Higgs Bozonu'nun keşfi de muhtemelen en iyisi. Öyle ki, her ne kadar fizikle ilgili keşifler gündelik yaşamda çok fazla etkiye sahip olmasa da Higgs Bozonu'nun keşfi, Dünya çapında büyük yankı bulmuş hatta haberlere konu olmuştu.

Fizikte Yeni Şeyler Bulmak

LHC'nin devreye girmesi fizikçileri de heyecanlandırmış, bilim insanları teorik olarak farkında oldukları "şeyleri" gözlemleyebilmenin sevincine ulaşmışlardı. Örneğin atomaltı parçacıkların gerçek hayatta nasıl işlediğinin anlaşılması Parçacık Fiziğinin Standart Modeli'nin oluşturulmasında büyük katkı sağlamıştı. Standart model, kuark ve leptonlar hakkında açıklamalar yaparken uzun süre boyunca anlaşılmayan yerçekimine yeni bir bakış açısı getirmişti.

Bununla birlikte bu modelin açıklamadığı birçok şey de mevcut: Kuarklar ve leptonlar neredeyse aynı olmalarına karşın neden -jenerasyon adı verilen- üç farklı konfigurasyonda bulunuyor? Ya da Einstein'in en bilinen teorilerinden Görelilik Teorisi'nin temel yapıtaşı antimaddenin varlığı neden bu şekilde ispatlanamıyor?

Bilim insanları ve fizikçiler Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın bu sorunlara da çözüm getireceğini düşünmüşse de, görüldüğü gibi sonuç hiç de öyle değil. Peki, bu LHC ne başardı?

LHC'nin Buraya Yazabileceğimizden Çok Daha Fazla Katkısı Var

Parçacıkların çarpıştırılmasıyla açığa çıkan enerji, bir önceki deneysel sistem olan Fermilab Tevatronu'ndan 6.5 kat daha fazlaydı; bu da daha kesin sonuçlar anlamına geliyordu. Higgs Bozonu haricinde yapılan yeni keşifler ise 2000 sayfadan daha fazla bilimsel verinin oluşturuşmasına yardımcı oldu. Yukarıda bahsettiğimiz Standart Model'in teorik kısmının gerçek hayatla uyuşmama ihtimali oldukça yüksekken, LHC bunun aslında öyle olduğunu ortaya koydu.

LHC'nin Hikayesi Daha Bitmedi

Peki bütün bu bilimsel gelişmelere fayda sağlayan LHC'ye gelecekte ne olacak? Emin olduğumuz bir şey var ki, yeni geliştirmelerle daha büyük keşiflerde yer alacağı. Bu ay (Aralık 2018) içinde 2 seneliğine kapatılan cihaz, gerekli iyileştirmeler yapılınca 2021 yılında çalışmalarına devam edecek.

Kaynak : https://www.livescience.com/64392-large-hadron-collider-discoveries.html
28
4
3
1
0
Emoji İle Tepki Ver
28
4
3
1
0