Volkan patlamalarından sonra insanlığı en çok zora sokan durum, lavların hızla ilerleyerek insanların yaşam alanlarında ilerlemesi. Söz konusu doğal afetler olunca, yapabileceklerimizin sayısı azalıyor çünkü bir volkanı ya da depremi önlemenin herhangi bir yolu yok. Dolayısıyla da bilim insanları bunları önceden öğrenebilme ve anlayabilme yoluna gidiyor.
Lavların 4 boyutlu tarama teknolojisi ile incelenmesi de tam olarak bu amaca hizmet ediyor. Bilim insanları, lav akıntılarının davranışlarını ve bunların volkanik patlamalar ile bağlantısını anlayabilmek için kullandıkları yöntem sayesinde, kimi lav akıntıları kısa sürede kilometrelerce ilerlerken kimi zaman da bu olayın neden çok daha yavaş gerçekleştiğini anlayabildiler.
Manchester Üniversitesi tarafından yönetilen araştırmada bilim insanları, 4-D sinkrotron X-ray mikrotomografi kullanarak magmanın yapısını ve yaşanan kristalleşmeyi incelediler. Bu teknoloji sayesinde bir lav akışını simüle etmek mümkün oldu ve inceleme sonuçları gerçeği bire bir yansıttı. Üniversitedeki Volkanoloji Kürsüsü Profesörü Mike Burton'un liderliğindeki ekip, patlamalara yol açan ve farklı volkanik aktiviteleri kontrol eden temel bir süreç olan magmalarda kristalizasyonu izledi.
Volkanik patlamalar sırasında magmada yer alan kristaller büyüyor ve bu değişim ile büyüme oranı, magmanın akacağı yol konusunda büyük bir etkiye sahip. Araştırma sonuçları da bu etkinin tam olarak ne olduğunu ortaya koyuyor. Eğer magmada yer alan kristalizasyon oranı düşükse ve büyüme oranı azsa, lavlar daha hızlı akıyor ve etkisi daha büyük oluyor.
Kullanılan teknik, elde edilen volkanik patlama simülasyonu görüntüleri ve varılan sonuçlar sayesinde gelecekte volkanik patlamalar konusunda daha yetkin olacağımız düşünülüyor. Manchester Üniversitesi'nin, Dünya ve Çevre Bilimleri Fakültesi'nde görevli akademisyen Margherita Polacci'ye göre araştırma sonuçları oldukça kritik çünkü magmanın tavrının anlaşılması, bu felaket konusunda daha iyi önlemler almamızı sağlayacak.
