ABD, geçtiğimiz yılın mayıs ayında, Huawei'yi İran'a yönelik yaptırımları delmek ve ABD'li şirketlerin ticari sırlarını çalmakla suçlayarak, ticari kara listeye eklemişti. Adalet Bakanlığı ise kısa süre önce davaya daha fazla ticari sır hırsızlığı suçlaması eklemiş ve Huawei'in Mali İşler Müdürü Meng Wanzhou’u İran’a uygulanan yaptırımlara takılmamak için sahtekarlık yaptığı iddiası başta olmak üzere pek çok çeşitli iddialarla suçlamıştı.
Huawei, hakkındaki suçlamaları kesin bir dille reddetse de, geçtiğimiz ayın başında sızdırılan bazı belgeler, Adalet Bakanlığı’nın iddialarını desteklemişti. Reuters tarafından paylaşılan belgeler, Huawei'in Hewlett-Packard (HP) tarafından üretilen bilgisayar ekipmanını 2010 yılında İran'ın en büyük mobil operatörüne gönderdiğine işaret ediyordu.
Huawei, çok uzun bir zamandır ABD'nin İran'a yönelik ticari yaptırımlarını delmekle suçlanıyor
Belgelerde ayrıca Panda International Information Technology adlı bir firmanın ABD’nin ticari yaptırım uyguladığı İran için donanım ve yazılım satın alma sürecinde önemli bir rol oynadığı belirtiliyordu. Reuters'a göre, Panda International’ın Huawei ile uzun süredir bağları var ve Çinli bir devlet şirketi tarafından kontrol ediliyor.
Tüm bu yaşananlardan sonra Çin’den çok çarpıcı bir haber daha geldi. The New York Times’ın aktardığı bilgilere göre Çin polisi, Aralık 2018’de gözaltına alınan beş eski Huawei çalışanını ülkenin en popüler sosyal medya platformu WeChat’te Huawei ile İran arasındaki gizli ekipman anlaşması hakkında konuştuğu için tutuklamış.
Tutuklanan eski Huawei çalışanı: Huawei’nin İran’a ürün sattığını kanıtlayabilirim
Haberde, 13 yıllık bir Huawei çalışanı olan Li Hongyuan’ın WeChat üzerinden “Huawei’nin İran’a ürün sattığını kanıtlayabilirim!” şeklinde bir mesaj gönderdiği yazıyor. Huawei, o dönem konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Hongyuan’ın bir işçi anlaşmazlığı nedeniyle değil, yasa dışı faaliyet iddiaları sebebiyle tutuklandığını söylemişti, ancak yeni iddialar bambaşka bir olaya işaret ediyor.
Dahası, Huawei’in çalışanlarının kendi aralarındaki mesajlarını yasadışı bir şekilde izlediği de ortaya çıktı. Huawei ve Çin polisi söz konusu iddialarla ilgili henüz bir açıklama yapmazken, ortaya çıkan bu iddialar, ABD’nin eline çok güçlü bir koz daha vermiş gibi görünüyor.
Ayrıca bu olay, Çinli yetkililerin Huawei'yi korumak için ne kadar büyük bir çaba sarf ettiklerini de gösteriyor. Çin ekonomisi için hayati bir önem taşıyan Huawei, dünyanın en büyük telekomünikasyon üreticisi olmasının yanında, mobil cihaz pazarının da büyük bir bölümünü de elinde bulunduruyor. Eğer Hongyuan ve diğerleri, Huawei'nin İran yaptırımlarını deldiğine yönelik gerçekten kanıt sunarsa, Çin ve ABD arasındaki kriz çok daha farklı bir boyuta evrilebilir.
