19. yüzyılda fotoğrafçılığın ortaya çıkmasıyla birçok bilim adamı; suçluları yüz özelliklerinden doğru bir şekilde tespit edebileceklerini düşündüler. Bu dönemde iddialarını destekleyecek teknolojiye sahip değildiler, ancak yakın zamanda Çin’de geliştirilen bir yapay zeka, bu açığı kapayacak bir teknoloji sayılabilir. Jiao Tong Üniversitesi’nden Xiaolin Wu ve Xi Zhang, yalnızca yüzlere bakarak kişilerin suçlu olup olmadığını seçebileceğini iddia ettikleri bir sinir ağı inşa ettiler. Bunu yapabilmek için araştırmacılar, suçlu olan ve olmayanların resimlerini yan yana getirerek yüz yapılarını ölçen bir dizi algoritma geliştirdiler.
Süreç boyunca bilim adamları, sinir ağlarını 18 ile 56 yaş arasındaki 1856 sakalsız adam resmi ile beslediler. Bu resimdekilerin yalnızca yarısı suç geçmişine sahipti. Araştırmacılar yapay zekanın sadece %10’luk bir kısımda fark ayırt edemediğini gözlemledi. Sonuç olarak bu kısmı test amaçlı kullandılar.
Sonuç etkileyiciydi; yapay zeka %89.5’lik bir oranla suçluları tanıyabildi. Araştırmacılar “Konu hakkındaki ahlaki tartışmaların tersine, sonuçlar gayet tutarlı. Yaptığımız çalışmada suçlular açık seçik bir biçimde ayırdedildi” diyerek çalışmalarını savundular.
MIT’den yapılan açıklamada, bu sinir ağının yüz tanımada üç temel kritere dikkat ettiği söylendi: “Suçluların üst dudakları %23 oranında daha eğri oluyor, gözlerin iç köşelerindeki mesafe %8 daha kısa oluyor ve burun ucundan ağzın köşelerine doğru iki çizgi çektiğimizde, arasındaki açı yaklaşık %20 daha küçük oluyor”.
İlginç olan, suçluların yüz yapıları birbirleri arasında kıyaslandığında, birçok varyasyon sergileme eğiliminde oldukları. Xiaolin ve Xi diyorlar ki “Suç işlemeyen, yasalara saygı duyan kişilerin yüzleri daha çok birbirlerine benziyor”. Sonuçlar tartışmalı olsa da, psikologlar nasıl ki hangi insanların suça eğilimli olduğunu tespit ettiklerini iddia ediyorlarsa; makineler de bunu yapabilirler.
Yapay zekalara tam olarak güven duyulamasa da toplumun suçtan etkilenmemesi için, bu yöntem bir danışmanlık hizmeti gibi kabul edilebilir. Şimdilik teknoloji mükemmeli yakalamış değil, umarız belki bir gün bu da olur.
