Çin’in Wuhan eyaletinde başlayan ve 2020’nin ilk günlerinden bu yana dünya çapında pek çok ülkeye yayılan Corona virüsü, dünya ekonomisini alt üst etti. Apple, Samsung, Microsoft, Google, Facebook ve daha pek çok teknoloji devi, salgından zaten ekonomik olarak etkilendiler. Nitekim özellikle akıllı telefon, aksesuar ve bilgisayar gibi fiziksel ürün sunan şirketlerin işi iyiden iyiye zora girdi.
Corona virüsü hakkında ana akım medyanın odaklandığı negatif haberler dışında, eğer gerekli önlemler alınırsa panik yapmanın bir anlamı olmadığını belirtmemiz gerek. Şu ana kadar dünya çapında tespit edilen 120 bin hastanın 65 bini iyileşti. Virüse dair etkilerin kaynağı virüsün kendisi değil, büyük oranda yarattığı panik ortamı ve haklı endişeler. Şimdi gelin teknoloji şirketlerinin Corona virüsünden nasıl etkilendiğini ve bizi nelerin beklediğini yakından görelim.
#1 Microsoft:
Nasıl etkilendi?
- İki Microsoft çalışanına COVID-19 teşhisi koyuldu.
- Microsoft Surface gibi fiziksel ürünlerin tedariği ve satışı konusunda aksaklıklar yaşanabileceği söylendi.
Nasıl önlem alındı?
-
Salgına rastlanan bölgelerdeki çalışanların önemli bir kısmı evlerine gönderildi. Bu çalışanların ödemelerine devam edilecek.
#2 Twitter:
- Twitter’ın fiziksel bir ürün ya da hizmeti bulunmadığı için doğrudan etkilenmediğini ve sadece önlemler alındığını söylemek mümkün.
- Çalışanların mecbur kalmadıkça yapacakları tüm seyahatlere kısıtlama getirildi. Salgın bölgelerindeki 5000 bin çalışan evine gönderildi.
#3 Amazon:
Nasıl etkilendi?
- Amazon’daki satıcıların önemli bir kısmı maske ve dezenfektan ürünlerinde fahiş fiyat politikaları uyguladı.
- ABD, Seatle’daki bir çalışanda eski tip Corona virüsü olan SARS tespit edildi, karantina alındı.
Hangi önlemler alındı?
- Amazon üzerinden satılan ve Corona virüsünü tedavi ettiği söylenen 1 milyondan fazla ürün siteden kaldırıldı.
- Maske ve dezenfektan gibi medikal alan ürünlerinde fahiş fiyat artışı görüldüğü müddetçe hepsi silindi. Satıcıları ise Amazon’dan uzaklaştırıldı.
#4 Facebook:
Nasıl etkilendi?
- Şirketin geleneksel olarak her yıl düzenlediği, dünyanın dört bir yanından geliştiricilerin katıldığı F8 konferansı iptal edildi.
- Mart ayında gerçekleşmesi planlanan 4000 kişilik Facebook Küresel Pazarlama Zirvesi (Facebook Marketing) etkinliği iptal edildi.
- Yurt dışında büyük ilgi gören Oculus VR sanal gerçeklik gözlüğünün üretimi ertelenmek üzere.
- ABD’deki bir kurumsal çalışanda COVİD-19 testi pozitif çıktı.
Hangi önlemler alındı?
- Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen reklamlardan ücret alınmamaya başlandı.
- Corona virüsü tedavisine ilişkin sahte reklamlar engellendi.
- Çalışanların Çin’e seyahat etmeleri kısıtlandı.
- Salgının görüldüğü bölgelerdeki tüm çalışanlara evden çalışma talimatı verildi. Evden çalışamayanların ücretlerinden kesinti yapılmayacak.
#5 Google:
Nasıl etkilendi?
- Şirketin fiziksel üretim ve dağıtım ağı diğer şirketlere kıyasla oldukça dar. Bu nedenle Corona virüsü, Google’ın üretim, tedarik ve dağıtım ağlarına şimdilik ciddi bir şekilde etki etmedi.
- Köklü etkinliklerin pek çoğu ertelendi ya da iptal edildi.
- İsviçre’nin başkenti Zürih’teki bir çalışanda COVID-19 testi pozitif çıktı.
Hangi önlemler alındı?
- Geleneksel Google I/O etkinliği iptal edildi, daha sonra 12-14 Mayıs tarihlerine ertelendiği açılandı. I/O, Google’ın en kalabalık ve köklü etkinliklerinden birisi ve dünyanın dört bir yanından katılımcı ABD’ye gidiyor.
- Geçtiğimiz 30 bin kişinin katıldığı bulut teknolojisi konulu konferans Cloud Next iptal edildi. Sadece internetten düzenlenecek.
- İnternet gazeteciliği için düzenlenen Google News Initiative etkinliği Nisan ayına ertelendi.
- Play Store'daki Corona virüsü ile ilişkili uygulamalar kaldırılmaya başlandı.
- Salgının görüldüğü bölgelerde yer alan ofislerdeki çalışanlar mümkünse evden çalışmaya yönlendirildi.
- Çin, Hong Kong ve Tayvan’daki bütün Google ofisleri ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı. Diğer ülkelerdeki çalışanların Çin ve Hong Kong’a seyahat etmeleri yasaklandı. Evden çalışabilen personellere ödeme yapmaya devam edilecek.
#6 Samsung:
Nasıl etkilendi?
- Güney Kore'deki bir Samsung akıllı telefon fabrikası kapatıldı.
- Samsung Galaxy S20 modelleri istenilen satış rakamlarına ulaşamadı. Şirket neden olarka Corona virüsü salgınını gösterdi.
- Akıllı telefon dışında şirketin hafıza birimlerini ürettiği Çin fabrikası kapatıldı.
Hangi önlemler alındı?
- Güney Kore'deki akıllı telefon üretimi Vietnam'a taşındı.
- Samsung, donanım tedariği için diğer üreticilerle anlaşma ve diğer ülkelere fabrikalar açma yoluna başvurdu.
- Çin, Hong Kong ve Tayvan'daki mağazalar ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı.
#6 Huawei:
Nasıl etkilendi?
- Şirketin ABD'de yediği ticari yasakların bir benzeri, Corona virüsü nedeniyle etkisini globale taşıdı. Zira seyahat sınırlamaları nedeniyle ticari yasak görüşmeleri de askıya alındı.
- Şirketin akıllı telefon satışları ciddi ölçüde azaldı, azalmaya devam edeceği söyleniyor.
Hangi önlemler alındı?
- Akıllı telefon üretimi ve tedariğindeki sorunlar için farklı çözümler aranıyor.
- Alibaba, Baidu, Tencent gibi önemli Çinli şirketlerle ortaklaşa Corona virüsüne karşı bilimsel çalışmalar başlatıldı. Tedavi ve aşı yöntemleri için laboratuvarlar kuruldu.
- Şirketin bulut teknolojisi ve yapay zeka birimleri Corona virüsünü tespit edebilen kamera sistemleri üzerinde çalışmaya başladı.
- Dünyanın farklı yerlerinden geliştiricilerin katıldığı HDC Cloud etkinliği iptal edildi.
- Virüsle savaşta kullanılması adına haberleşme sistemleri için 5G baz istasyonları inşa edildi.
#7 Xiaomi:
Nasıl etkilendi?
- Hava temizleyicisi, televizyon ve daha pek çok ev gereci üretiminde aksaklıklar yaşandı.
- Amiral gemisi Xiaomi Mi 10 ve Mi 10 Pro'nun lansmanı basın önünde gerçekleştirilemedi.
- Xiaomi tarafından üretilen medikal maske yok sattı.
- 2020'nin ilk çeyreğinde akıllı telefon üretimi ve satışında düşüş yaşanacağı açıklandı.
Hangi önlemler alındı?
- Redmi Note 9 lansmanı iptal edilip 12 Mart'ta internette düzenlenmesine karar verildi.
- Mi 10 ve Mi 10 Pro lansmanı internet üzerinden yapıldı. Xiaomi CEO'su lansmana maske ile çıkmıştı.
- Çin'den sonra en çok vakanın görüldüğü İtalya'ya maske yardımı yapıldı.
- Çin'deki tüm resmi Xiaomi mağazaları ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı. Kurumsal çalışanlar evlerine gönderildi.
#8 Apple:
Nasıl etkilendi?
- iPhone üretiminin aksayacağı, stok sorunlarının yaşanabileceği açıklandı. Bu durumun Apple gelirlerini düşüreceği de belirtildi.
- Apple için en büyük iPhone üreticisi Foxconn, Çin’deki tüm üretimini Mart 2020 sonuna kadar askıya aldı. Apple, Çin dışındaki üreticilere ağırlık verdi.
- En çok iPhone satışlarına sahip bölgelerden birisi olan New York’ta, perakende mağazalarındaki iPhone 11 stokları tükendi.
- Ciddi hasar alan iPhone’ların tamiratı için gereken parça tedariğinde sorunlar yaşanmaya başladı.
- İrlanda’daki bir kurumsal çalışanda COVİD-19 testi pozitif çıktı.
Hangi önlemler alındı?
- Çin’deki tüm kurumsal Apple ofisleri ve 42 mağaza ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı.
- iPhone başta olmak üzere Çin’den sipariş edilen diğer tüm parçalar için alternatif ülke ve şirketlere yöneldi.
- Apple CEO'su Tim Cook 1 Mart'ta Corona virüsünün kontrol altında olduğunu açıklayarak yatırımcılara mesaj verdi.
- Çalışanların İtalya, Güney Kore ve Çin’e seyahat etmeleri yasaklandı. Bu ülkelerdeki ofislerde dezenfekte çalışmaları başlatıldı.
- App Store'daki Corona virüsü ile ilişkili uygulamalara kısıtlama getirildi.
- iPhone kullanıcılarına Corona virüsüne karşı telefonlarını nasıl temizleyebilecekleri açıklandı.
Teknoloji sektöründeki genel durum:
Yukarıdaki listede yer almayan pek çok önemli şirketin doğrudan ya da dolaylı yoldan etkilendiğini söylemek mümkün. Örneğin elektrikli otomobil üreticisi Tesla, salgın başlamadan önce Çin’in Şangay eyaletinde fabrika açmıştı, salgından dolayı fabrika ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı.
Listede adını ayrıca geçiremediğimiz bazı önemli şirketler de var. Tüketiciler olarak bu şirketlerin adını duymasak da Huawei, Apple ve Samsung'un en büyük ortakları olduğunu söyleyebiliriz. iPhone donanımlarının bir araya getirildiği Foxconn; Apple Samsung ve Huawei için donanım üreten TSMC; işlemci üreticileri Qualcomm, MediaTek, Intel, AMD, Nvidia... Bütün bu şirketlerin üretim merkezleri ağırlıklı olarak Çin ve Asya'da bulunuyor. Onlar üretemeyince büyük şirketlerin dev markaları işlevini giderek yitiriyor.
Teknoloji sektöründeki özellikle fiziksel ürün sunan tüketici elektroniği alanındaki şirketlerin, yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden dolayı sağlam birer darbe yediklerini net olarak görebiliyoruz. Gelir kaynakları internet üzerinden olan şirketlerde ise sadece geniş kapsamlı önlemler alındığı göze çarpıyor. Ancak bütün şirketleri etkileyen en önemli detay ise yılın en büyük teknoloji fuar ve etkinliklerinin iptal edilmesi.
Söz konusu MWC ve Google I/O gibi etkinlikler, belki doğrudan tüketici olarak bizi ilgilendirmiyor. Ancak bu tarz etkinliklerde duyurulan teknolojiler ve tanıtılan cihazlar hayatımıza kısa sürede giriyor. Özellikle 2000’li yılların ortalarından bu yana teknoloji şirketleri, bu tarz etkinliklere göre yıllık planlarını yapıyorlar. 2020’de yaşanan iptal ve ertelemeler, alışık olduğumuz çoğu şeyi kökünden değiştirebilir. Bunun sonuçlarını görmek için de beklemek gerekecek.
Corona virüsünün teknoloji dünyasında yaratacağı ekonomik etkiler hakkında konuşmak için de beklememiz gerekiyor. Şirketler, şimdilik 2020'nin ilk 3 ayını kapsayan dilim için oldukça umutsuz. Bir başka deyişle teknoloji dünyasında paranın dengesi değişecek biri görünüyor, ancak bu konuda önümüzdeki aylarda yayınlanacak raporları beklemek gerekiyor.
Corona virüsü nedeniyle iptal edilen global etkinlikler:
- Mobil Dünya Kongresi 2020 (Mobile World Congress 2020, MWC 2020): İptal edildi.
- Facebook F8 Konferansı: İptal edildi.
- Facebook Marketing Summit: İnternetten yapılacak.
- Cenevre Otomobil Fuarı: İptal edildi.
- Adobe Summit: İnternetten yapılacak.
- Google I/O Geliştiriciler Konferansı: 12-14 Mayıs 2020'ye ertelendi.
- Nvidia GPU Technology Conference: İnternetten yapılacak.
- Game Developers Conference (Oyun Geliştiricileri Konferansı): Belirsiz bir tarihe ertelendi.
- 2020 South by Southwest (SXSW 2020): İptal edildi.
