Nobel ödüllerini hiç duydunuz mu? Geçtiğimiz günlerde, bu dünyanın en prestijli ödülüne ismini veren Alfred Nobel’in 150. doğum günüydü. Peki onun kim olduğunu biliyor muydunuz? Yaşadığı günlerde, dünyanın en zengin ve güçlü kişilerinden biriydi. Çünkü yeryüzündeki o döneme kadarki büyük kitle imha silahı olan, dinamiti icat etmişti. Savaşı ve inşaat sektörünü geri dönülmez bir biçimde dönüştüren Nobel ve icadı hakkında biraz bilgi verelim.
Güvenli Patlayıcı
1846’da acanio Sobrero isimli bir İtalyan, nitrogliserin isimli patlayıcıyı icat etti. Ancak beklenmedik anlarda da patlayan bu madde, gerçekten çok güvensizdi. Nobel ise bazı yeni maddelerle daha yeni ve güvenli bir patlayıcı icat ederek, bunları silindir tüplere doldurdu. Böylece icadı zamanla popüler hale gelmeye başladı.
İnşaat Projeleri
Nobel, Stockholm’de bir müteahhitti. Dinamiti, aslında inşaat projeleri için bulmuştu. Kayaları ve dağları delmek, tünel açmak ve daha kolayca demiryolları inşa edebilmek için bu icadı gerçekleştirdi. Ancak daha sonraları, patlayan jelatin isimli yeni ve daha verimli bir patlayıcı daha icat etti. Nitrogliserin kadar güçlü olan bu patlayan jelatin ismindeki buluşu ancak su altında kullanılabiliyordu.
Savaştaki Kullanımı
Ne kadar inşaat malzemesi dersek diyelim, dinamit en çok savaşlarda kullanıldı. O dönemin en büyük kitle imha silahıydı. İlk defa kullanıldığı 1870 tarihli Fransız-Alman Savaşı’nda yarattığı şok dalgası, ilerleyen dönemlerde Amerikan-İspanyol Savaşı’nda da kullanılıp; iyice yaygınlaşmasını sağlayacaktı. Nobel, insanların kitleler halinde ölmesinin barışa hizmet ettiği kanısındaydı. Çünkü insanlar birbirlerini böyle öldürdükçe, daha çok barış isteyeceklerdi(!).
Nobel 1986’da 31 milyon İsveç kronuna(günümüzdeki 256 milyon dolara tekabül ediyor) sahipti. Bu serveti, “ilerleme ve bilginin yayılması adına” İsveç tahtına bıraktı. Günümüzde ise bu para ile Nobel Ödülleri düzenleniyor. Ayrıca “Nobel Barış Ödülü” isimli bir ödül de mevcut.
