Koronavirüsün neden olduğu Covid-19 salgını, tüm dünyada etkisini artırarak devam ediyor. Sadece bireysel ve toplumsal sağlık açısından değil, kitlesel bir olay olması neticesinde sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan da toplumlar değişim gösteriyor. Yapılan ilaç ve aşı araştırmalarının nihai sonuca ulaşması, bu ilaç ya da aşıların dünya çapında herkes için ulaşılabilir olması da vakit alacak.
Uluslarüstü bir kurum olan Dünya Sağlık Örgütü ise salgının ilk günlerinden bu yana tartışmaların odak noktasında yer alıyor. Örgütün aldığı her kadar ve yaptığı her açıklamanın ülkeler adına ekonomik ve politik çıktıları olduğunu da varsayarsak konunun ciddiyeti daha da anlaşılabilir. DSÖ’yü en sert şekilde eleştiren ve alınan önlemlerin yetersiz olduğunu düşünen ABD ise geçtiğimiz Mayıs ayında uluslararası soruşturma başlatmış ve DSÖ’den ayrıldığını açıklamıştı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün eleştirildiği noktalar neler?
- Şubat ayında dünya çapında görülen salgının 11 Mart 2020’de, yani beklenenden daha geç ilan edilmesi.
- DSÖ’nün Çin’in baskılarıyla hareket ettiği düşüncesi,
Bu ana başlıklar altında toparlanabilecek eleştiriler nedeniyle, 194 üye ülkenin katıldığı ve örgütün en üst karar alma organı olan Dünya Sağlık Asamblesi’nde 100 ülke yönetimin denetlenmesi talebinde bulundu. Bu önerge sonucunda örgüte tarafsız, bağımsız ve kapsamlı bir soruşturma da başlatıldı. Peki tüm bu uluslarüstü tartışmanın Türkiye’de vatandaşların algısına nasıl yansıyor?
Resmi Telegram kanalımız üzerinden sorduğumu “Dünya Sağlık Örgütü'nün salgın ile ilgili açıklamalarına güveniyor musunuz?” sorusuna 3 bin 200’den fazla kişi yanıt verdi:
Anket sonuçlarına göre katılımcıların %21’i konu ile hiç ilgilenmiyor ki küresel pandemi döneminde bu oran endişe verici. Katılımcıların %16’sı ise DSÖ tarafından yapılan açıklamalara güveniyor. Elbette bu oranlar, farklı nedenlerle gündemden haberi olmayan vatandaşların da oylarını içeriyor.
Asıl dikkat çekici ve üzerine tartışılması gereken sonuç ise katılımcıların %63’ünün DSÖ’ye güvenmemesi. Örgüt, her ne kadar salgına karşı alınabilecek bireysel önlemleri sık sık hatırlatsa da uluslararası tartışmalar ve yaşanan itibar kayıpları vatandaşların algısına da etki etmiş gibi görünüyor.
Söz konusu negatif yaklaşımın ana nedenlerinden bir diğeri ise salgının sona erdirecek kurumun doğrudan DSÖ olduğu düşüncesi olabilir. Zira insanların büyük bir çoğunluğu; dünyanın farklı köşelerinde yer alan üniversitelerin, laboratuvarların ve ilaç şirketlerinin 165 tane farklı aşı çalışması yürüttüklerinden habersiz. DSÖ, küresel pandemiye karşı alınan kararlarda etkili olsa da tüm bu aşı ve ilaç çalışmalarıyla, yani salgını asıl sona erdirecek olan operasyonları doğrudan yürüten bir kurum değil.
Koronavirüse karşı yapılan aşı veya ilaç çalışmaları başta Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)’nin onayından geçiriliyor. Bu kurum dışında her kıtada ve neredeyse her ülkede etki alanları değişen onay mercileri var. Ayrıca aşı ve ilaç araştırması yapan özel şirketler de ticari kaygılar nedeniyle bu çalışmaları büyük gizlilik ile yürütüyorlar. Dünya Sağlık Örgütü ise çalışmalarda nihai sonuca ulaşanları denetlemek ve tüm dünyaya eşit şartlarda ilaç ve aşı sunmaktan sorumlu bir kurum.
DSÖ’nün açıklamaları, aldığı önlemler ve çalışmalar hakkındaki görüşlerinizi yorumlar kısmında belirtebilirsiniz. Gündeme ilişkin fikirlerinizi belirtmek için sizleri resmi Telegram kanalımıza bekliyoruz.
