11 Kasım’da yaşanan garip bir sarsıntı dalgası, dünyanın etrafını dolaştı. Afrika ile Madagaskar’ın kuzey ucu arasında yer alan küçük Fransız adası Mayotte’nin 23 kilometre açığından ortaya çıkan bu sismik dalgalanma, toplam 20 dakika sürdü. Dalgalar Afrika’da Zambiya, Kenya ve Etiyopya’daki sensörleri harekete geçirdi. Okyanusları da aşan dalga Şili, Yeni Zelanda, Kanada ve Hawaii’de de hissedildi, ancak sadece makineler tarafından.
Garip dalgalanmayı keşfeden ise Twitter kullanıcısı @matarikipax oldu. Farklı bölgelerden gelen sismik kayıtları paylaşan kullanıcı, bilim çevrelerinin dikkatini de konuya çekmiş oldu.
Büyük depremler sıklıkla dünyayı saran dalgalanmalar yaratıyor. Bu sarsıntının sebebi de büyük bir deprem olabilirdi, tabii bunun için önce bir deprem kaydı olması lazım. Kaydedilmiş böyle bir deprem yok, hatta adanın kayıtlı tarihindeki en büyük deprem 5.8 büyüklüğünde. Bölgeye düşen bir meteor falan da yok. “Denizler altı krallığı uyandı!” modunda bir Aquaman virali de değilse gerçekten ilginç bir vaka ile karşı karşıyayız. Columbia Üniversitesi’nden, alışılmadık depremler konusunda uzman Göran Ekström de daha önce böyle bir şey görmediğini söylüyor. Vakayı daha ilginç kılan şey ise bu sarsıntının 17 saniye aralıklar ile tekrarlaması ve gayet düzenli, hatta monoton bir sarsıntı olması.
Düşük Frekanslı Sarsıntılar Neden Garip?
Normal bir depremde ilk olarak hızlıca vurup geçen P dalgası sarsıntılar yaşanır. Bu sarsıntılar, fay hattının iki yanındaki tabakaların ilk kırılma anlarında ortaya çıkar. En hızlı hareket eden dalgalar bunlardır. İkinci dalga ise S dalgası olarak adlandırılır, bu dalgada hareket iki tarafta da eş zamanlı olarak gerçekleşir. Bu dalgaların her ikisi de oldukça hızlı ve yüksek frekanslı dalgalardır. En son olarak da yüzeysel, düşük frekanslı dalgalar gelir. Bu dalgalar, depremin şiddetine göre birkaç defa tekrar edebilir. Bu olayda ise P dalgası da S dalgası da yok, bu da durumu haliyle ilginç kılıyor.
Araştırmacıların elinde kesin bir kanıt yok ancak sarsıntıları Mayotte Adası’nın tabanına yayılmış olan volkanik yapılara bağlıyorlar. Bölgeyi izleyen Fransa Jeolojik İnceleme Merkezi BRGM’ye göre bu sarsıntı dalgasının sebebi, zeminde yeni bir volkanik faaliyet hazırlığı olması. Sarsıntının kaynağı da jeolojik haritası henüz çıkarılmamış bir bölgede.
Mayotte Adası da hareket halinde. Adada bulunan GPS vericilerine göre ada, temmuz ortasından bu yana yaklaşık sekiz santim güneydoğuya kaymış durumda.
