Psikometri, zihin manasına gelen 'psyche' ve ölçü manasına gelen 'meter' sözcüklerinin birleşiminden oluşan, dilimize ise 'zihin ölçer' şeklinde çevrilebilecek bir araştırma alanı. Zihnin türlü alan ve konulardaki kuvvetini ölçmeye yarayan psikometrik test ve değerlendirmeler, bu alanın en önemli çıktıları. Bu psikometrik testler kişilik özellikleri, davranış çeşitleri, bilişsel yetenekler, motivasyon vb. psikolojik karakteristik nitelikleri ölçmeye yarıyor.
Dünyanın en önemli şirketleri kullanıyor
20. yüzyılın başlarında oluşturulan psikometrik testler, genellikle eğitim alanında kullanılmaktaydı. İnsan Kaynakları tarafından işe alımlarda ve terfi alacak personeli belirlemede kullanılmaya başlanmaları ise milenyum sonrasının konusu. Fortune 500 şirketlerinin %80’i, Times’a göre en büyük 100 şirketin ise %75’i, psikometrik testleri şirketlerine göre özelleştirip uyguluyor.
Psikometrik test nedir?
Çoğunlukla 50 - 200 arası sorudan meydana gelen psikometrik testlerde sorulan sorularla kişinin yalnızca anlama ve kavrama kabiliyeti değil, iş ve özel hayatınde verdiği / verebileceği tepkiler üzerinden duygu durumu da ölçülüyor. Kişinin sağduyulu, yardımsever, lider ruhlu vb. niteliklerini meydana çıkarmayı amaçlayan psikometri sorularından birkaç örnek vermek gerekirse:
Fikir çatışmalarına girmemeyi tercih ederim.
1. Doğru
2. Yanlış
Partileri ve sosyal iletişimi artıran ortamları severim.
1. Kesinlikle katılmıyorum
2. Katılmıyorum
3. Kararsızım
4. Katılıyorum
5. Kesinlikle katılıyorum
Hayatımdaki en önemli şey işimdir.
1. Kesinlikle katılmıyorum
2. Katılmıyorum
3. Kararsızım
4. Katılıyorum
5. Kesinlikle katılıyorum
Bu sorulara verilen cevapların 1, 3, 5, 7 puan biçimindeki ağırlıklarına göre kişinin belli başlı karakteristik nitelikleri hakkında, çoğu defa kendilerini dahi şaşırtacak kadar isabetli neticeler ortaya çıkıyor.
Psikometri testi niçin kullanılmalı?
Bu çeşit testlerin işe alımlarda kullanılmasının hem çalışanın, hem de şirketin faydasına olacağına ilişkin psikologların da söyleyecekleri var...
Davranış Bilimleri Enstitüsü bu konuda kapsamlı bir yazı kaleme alarak, niçin psikometrik test ve envanter kullanılması gerektiğini şu şekilde özetlemiş:
- Personel tercihi sürecinin öngörü geçerliliğini yükseltir.
- Personel devir hızını ve buna bağlı maliyetleri düşürür.
- Personel tercihinde standart ve objektif değerlendirme yapılmasını sağlar.
- Personel tercih süresini kısaltır ve verimliliğini yükseltir.
- Pozisyonlar için normlar ve profiller geliştirilerek tercih kalitesini standartlaştırır.
- Personel tercih süreçlerini standart duruma getirerek iş gücü kalitesini istatistik olarak incelemeye ve geliştirmeye olanak sağlar.
