Her biri en az 7000 yıllık olan 300'ü aşkın mumyanın bulunduğu Kuzey Şili’deki bu bölge için Birleşmiş Milletler, UNESCO Kültür Ajansı’na dünya kültür mirası olarak tanınması amacıyla başvuruda bulundu.
Elbette UNESCO’dan gelecek bu onay, mumyaların kurtulmaları için tek başına yeterli olmayacak. Araştırmacılar, son derece hızlı bir şekilde siyah katran haline gelen mumyalar için çözüm arışına girdiler. Olayın, mumyalanmış vücutlarda oluşan bir tür bakteri popülasyonu sonucunda ortaya çıktığı düşünülüyor.
Şili'deki Tarapaca Üniversitesi'nde görev yapan antropolog Sergio Parra, 2016 yılından beri buranın bir kültür mirası olarak tanınması için uğraştıklarını dile getirdi. Bölgede 1900’lü yılların başından bu yana yetişkinler, bebekler, çocuklar ve hatta fetüslerin bile dahil olduğu 300’ü aşkın insan mumyası bulundu.
Bu mumyaların bazıları, M.Ö. 5050 yılına kadar uzanan inanılmaz bir ömre sahip. Dolayısı ile çoğu mumya, yeryüzünde bulunan en eski mumyalanmış insan kalıntıları oluyor.
Öldükten sonra bile bu toplumun tüm bireyleri eşit haklara sahiplerdi:
Chinchorro halkı olarak bilinen bu toplum, Antik Mısır tarihindeki mumyalama geleneği başlamadan yaklaşık 2000 yıl önce ölülerini bu şekilde defnetmeye başlamıştı. Üstelik Mısır’da mumyalama teknikleri yalnızca toplumun seçkin kişilerine uygulanırken bu topluluk, bütün bireylerine aynı ritüeli gerçekleştiriyordu. Bu açıdan bakıldığında oldukça eşitlikçi bir yapıya sahip oldukları söylenebilir. Diğer taraftan Mısır toplumundan da daha zengin değillerdi. Çünkü yalnızca avcılık ve toplayıcılıkla ilgileniyorlardı.
Modern toplumlara kıyasla bile çok daha demokratik bir yapıda olan Chinchorro halkı, civardaki volkanların küllerinden yaptıkları bir çeşit karışımla bu işlemleri gerçekleştiriyorlardı. Bilim insanları bu tespite, mumyaların dokularında bulunan arsenik aracılığıyla ulaştılar.
Mumyalar üzerine çıkan arsenik maddesi, bebeklerin ve anne karnındaki fetüslerin yaşamı için ciddi tehdit oluşturuyordu. Yüzlerce mumya arasında bulunan bebek, çocuk ve fetüs mumyasının ardındaki gizem de bu şekilde aydınlanmış oldu.
Ayrıca bulunan en eski mumyaların çocuk olması, bölgede harici bir şekilde gerçekleşen toplu arsenik zehirlenmelerini de ihtimaller arasına sokuyor. Zamanla bu topluluk büyük yaştaki insanları da kaybetmeye başlıyor.
Mumyaların bütün bunlara rağmen binlerce yıldır korunmalarının nedeni, Atamaca Çölü’nün kupkuru olan rüzgarları ve bu rüzgarlarla taşınan kuru kum katmanları. Bu coğrafyadaki bazı bölgeler, yaklaşık 400 yıldır yağmur yüzü görmüyor.
Normalde insanların derilerinde yaşayan bir tür bakterinin, mumyaların gün geçtikçe siyah katran şeklinde erimelerine neden olduğu anlaşıldı. Gün geçtikçe hızlanan erime sürecine en çok sebep olan şey ise hava koşulları olarak açıklandı.
2000 yıl önce, modern toplumlara bile kıyasla daha demokratik şekilde yaşayan bu halkın yok olmaması için UNESCO’dan onay bekleniyor.
