Dünyayı ciddi bir şekilde etkileyen karbon emisyonları sebebiyle birçok otomobil üreticisi elektrikli araçlara yönelmiş durumda. Birçok dev şirket, içten yanmalı motorlardan vazgeçerek karbon ayak izini azaltmayı ve fosil yakıtlara bağımlılığı tümden kesmeyi planlıyor.
Ancak otomobillerin elektrifikasyonuna geçiş sürecinde üreticilerinin önünde büyük bir engel olduğunu da belirtmek gerek. Bu da araçların şarj edilebilir pillerinde kullanılan nadir elementlerin mevcudiyeti. Yetkililere göre pillerde kullanılan lityum elementinin madenciliği çevresel etkiler ve maliyetler sebebiyle oldukça zor hâle gelmiş durumda. İşte bu sebeple de dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi Tesla’nın CEO’su Elon Musk, şirketin bu konuda hamleler yapabileceğini düşünüyor.
Tesla, lityum madenciliğine başlayabilir
Öncelikle lityum madenciliği konusundaki çevresel endişelerden kısaca bahsedelim. Yetkililere göre elektrikli araçlar için büyük önem arz eden bu elementin çıkarılması; su kaynaklarını kirletme, sera gazlarını artırma, verimli topraklara ve canlı ekosistemlerine zarar verme ve büyük atıklar oluşturma gibi potansiyellere sahip. Bu durum da ‘temiz’ bir gelecek oluşturması beklenen elektrikli araçlarda, madenciliği büyük bir kirlilik yaratacağa benzeyen lityum kullanımının bir çelişki oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Elektrikli otomobillere olan talep artması gibi sebeplerle küresel çapta bir lityum krizi yaşandığını, lityum fiyatlarının son 12 ayda %450’den fazla artış yaşadığını da belirtmek gerek. Tesla CEO’su Elon Musk da cuma günü bu konuyla ilgili bir tweet atarak şirketinin bu sektöre girebileceği sinyalini verdi. Lityumda yaşanan sorunlara dikkat çeken Musk, açıklamalarında şunları söyledi:
“Lityumun fiyatı çılgın seviyelere ulaştı. Lityum dünyanın her yerinde bulunuyor; bu da elementin kendisinde bir sıkıntı olmadığını, asıl sorunun çıkartma ve arıtmada olduğunu gösteriyor. Bu sebeple Tesla, madencilik ve arıtmaya doğrudan giriş yapabilir.”
Ek olarak diğer şirketlerin çıkarılması zor olan bu elemente olan bağımlılığı azaltmak için çalıştığını da söyleyelim. Bazı araştırmacılar, çinkonun iyi bir alternatif olabileceğini düşünürken diğerleri de sodyum iyon pillerin elektrikli araçlarda kullanılabileceğini düşünüyor. Ancak şu an için uygun ölçekte üretilebilecek ve lityum iyon pillerin enerji yoğunluğuna rakip olabilecek tam bir alternatifin henüz bulunmadığını belirtmeden geçmemek gerek.
Talep hızla yükselmesine rağmen global çip krizi, enflasyon sorunları ve emtia fiyatlarının artması sebebiyle elektrikli araç üreticileri için zor bir dönemde olduğumuzu söyleyebiliriz. Tesla’nın lityum konusunda bir hamle yapıp yapmayacağını veya bu elemente bir alternatifin bulunup bulunmayacağını ise zamanla göreceğiz.
