Filler ve diğer büyük hayvanlar, istatistiki olarak beklenenden daha düşük kansere yakalanma oranına sahipler. Bu da onların bu hastalığa karşı korumalı olarak geliştiklerini gösteriyor. Yeni bir araştırma işte bu koruma şeklinin nasıl gerçekleştiğini ortaya koyuyor: Artık işlev görmeyen eski bir gen, geniş ‘genom hurdalığı’nda geri dönüşüme uğrayarak fil hücrelerinin DNA hasarına karşı hassasiyetini arttırıyor ve böylece kanserli hücreleri erken aşamada ıskartaya çıkarıyor.
Çok hücreli hayvanlarda hücreler, bir çok büyüme ve bölünme döngülerine maruz kalırlar. Her bir bölünmede hücreler genomu bütün olarak kopyalarlar. Bu esnada kaçınılmaz olarak birkaç hata da bu kopyalama işleminin içine sızar. İşte bu mutasyonların bazıları kansere neden olabilir. Bazılarımız büyük cüsseli ve uzun ömürlü hayvanların bu nedenle kansere yakalanma risklerinin daha yüksek olduğunu düşünebilirler. Fakat, araştırmacılar geniş bir vücut büyüklüğü aralığındaki türler üzerinde karşılaştırma yaptıklarında, durumun böyle olmadığını gördü. Kanser vakasının, organizmadaki hücre sayısı ya da yaşam süresiyle bir ilgisi yok görünüyor. Hatta öyle ki büyük bedeni, uzun yaşam süresine sahip olan memelilerde kanser oranı oldukça az. Bu sonucu şu anda Oxford Üniversitesi’nde tıbbi istatistik ve epidemiyoloji profesörü olan Richard Peto 1970’li yıllarda ortaya koymuştu.
Yapılan araştırmalarda LIF adlı genin 11 kopyasının birbirinden farklı olduklarını ve hepsinin de tamamlanmamış genler olduklarını ortaya koyuyor. Yani hepsi de proteini kodlayacak birincil bilgi bloğundan mahrumlar. Üstelik genin aktvitesini düzenleyecek olan düzenleyici seri de mevcut değil bu gen içerisinde. Bu eksikliklerden ötürü araştırmacılar, kopyalardan hiç birinin normal LIF geninin fonksiyonlarını sağlayamayacağını, hatta bunların hücrelerce açıklanamayacağını düşünüyorlar.
Tüm bu çalışmalar iri cüsseli memelilerde bulunan, aslında herhangi bir fonksiyona sahip olmayan bir ‘zombi’ genin, sorunlu hücreleri yayılmadan ayıklayarak, canlının kansere yakalanmasına engel olduğunu gösteriyor. Bir kez olsun faydalı bir zombi kavramıyla karşılaşmış olmaktan ayrıca memnun olduk. En azından filler gibi sevimli hayvanlar adına.
