Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nden gökbilimciler, Dünya’daki yaşam için en önemli enerji kaynağı olan Güneş’in aktivitesini Samanyolu’nda bulunan benzer yıldızlarla karşılaştırdılar. Benzer yıldızlarla Güneş karşılaştırıldığında Güneş’in diğer yıldızlardan beş kat daha zayıf olduğu görüldü.
Karşılaştırmayı yapmak için NASA’nın emekliye ayırdığı Kepler Uzay Teleskobu’nun Samanyolu Galaksisi'nde gözlediği Güneş’e benzer yaş, yüzey sıcaklığı ve yörünge dönüş süresine sahip yıldızların verileri kullanıldı. Güneş’in 9.000 yıllık verileri için ise kutuplardaki buz çekirdeklerine ve ağaç halkalarına bakıldı.
Güneş’in 9.000 yıllık aktivitesi benzer yıldızların aktivitesi ile karşılaştırıldı
Araştırmacılar, Güneş’le karşılaştırılacak yıldızların ilk grubunu Kepler tarafından kaydedilen geniş bir veri kataloğunu daraltarak elde ettiler. Araştırmacılar, daraltmayı sağlamak için 20 ile 30 gün arasında kendi ekseni etrafında bir kez dönen yıldızları incelemeyi tercih ettiler. Ancak eldeki veriler bütün yıldızların dönüş periyotlarının belirlenmesine izin vermiyor. Bu nedenle takım yıldızının ışık eğrisinde ortaya çıkan enerji düşüşleri gibi diğer faktörler ele alınmak zorunda kaldı.
Araştırmacılar Güneş’in aktivitesinin ve dolayısıyla Güneş lekelerinin sayısının ne ölçüde değiştiğini çeşitli yöntemler kullanarak modelleyebiliyorlar. 1610 yılından bu yana Güneş’i kaplayan Güneş lekelerinin güvenilir kayıtları var. Bu kayıtlar, ağaç halkaları ve buz çekirdeklerindeki radyoaktif karbon ve berilyum çeşitlerinin dağılımına eklendiğinde Güneş’in aktivitesi hakkında sonuçlar çıkarılabiliyor.
Güneş, oldukça düzenli bir aktivite gösteriyor
Bu yöntemle araştırmacılar, Güneş’in 9.000 yıldan fazla bir süredir gösterdiği değişkenliğine bakabildiler. Yapılan inceleme Güneş’in 9.000 yıldır oldukça düzenli aktivitelere sahip olduğunu gösteriyor.
Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü’nden Dr.Timo Reinhold, “Güneş’in tüm ömrü ile karşılaştırıldığında 9.000 yıl göz açıp kapancıya kadar geçen süreye benziyor” dedi. Güneş’in yaklaşık 4.6 milyar yaşında olduğunu düşündüğümüzde Dr. Reinhold’un söyledikleri çok daha anlaşılabilir olur.
Güneş’in ilkel zamanlarında ne kadar aktif olduğunu bulmanın ne yazık ki bir yolu yok. Bu nedenle bilim insanları yıldızımızı benzer diğer yıldızlarla karşılaştırarak bir sonuca varmaya çalışıyorlar. Bu yöntem Güneş’in aktivitesindeki değişim hakkında önemli bilgilerin elde edilmesini sağlıyor.
Yıldızların dönme hızı, manyetik alan yaratılmasında itici güçtür
Araştırmacılardan Dr. Sami Solanki, bir yıldızın kendi ekseni etrafında dönme hızının çok önemli bir değişken olduğunu söyledi. Solanki, bu dönüş hızının yıldızın faaliyetindeki tüm dalgalanmalardan sorumlu itici güç olan manyetik alanın yaratılmasına katkıda bulunduğunu da sözlerine ekledi.
Dr. Sami Solanki, manyetik alan durumunun Güneş’in ne sıklıkta enerjik radyasyon yaydığını, şiddetli püskürmelerde parçacıkları ne kadar yüksek hızla uzaya fırlattığını, yıldızın yüzeyinde bulunan Güneş lekelerinin ne kadar karanlık, parlak bölgelerin ne kadar parlak olacağını ve Güneş’in bütünüyle ne kadar parlayacağını belirlediğini söyledi.
Güneş, uzun zaman dilimlerinde yüksek değişkenliğe sahip olabilir
Güneş’in kendisine benzer diğer yıldızlardan neden daha az aktif olduğu görülüyor. Ancak bu durum Güneş’in bütün ömrü boyunca diğer yıldızlardan daha az aktif olduğu ve bundan sonrada öyle kalacağı anlamına gelmiyor. Gökbilimciler, Güneş’in daha uzun zaman dilimlerinde daha yüksek değişkenliğe sahip olabileceğini açıkladılar.
Araştırmayı yapan bilim insanları Güneş’in henüz bilim tarafından tanımlanmamış veya açıklanmamış şekillerde benzer yıldızlardan farklı olabileceğini belirttiler. Dönüş periyodu bilinen veya bilinmeyen yıldızlarla Güneş arasında henüz belirlenememiş farklar olabilir.
Güneş’in benzer yıldızlardan daha az parlak olmasının şaşırtıcı olduğunu söyleyen Dr. Alexander Shapiro, akla yatkın olan açıklamanın Güneş’e benzediği bilinen ve Güneş’le benzer dönüş dönemlerine sahip yıldızların Güneş’in temel aktivite dalgalanmalarını göstermesi olduğunu söylüyor. Shapiro, “Bu durum, yıldızımızın son 9.000 yılda alışılmadık derecede zayıf olduğu ve çok büyük zaman ölçeklerinde çok daha fazla dalgalanma içeren aşamaların mümkün olduğu anlamına gelir” dedi.
Güneş’in değişik zaman dilimlerinde yüksek aktivite gösterdiğini düşünerek endişe etmemiz için henüz bir neden yok. Bilim insanları, öngörülebilir gelecekte böyle bir Güneş hiperaktivitesi göstergesinin olmadığını söylüyorlar.
