Yeraltı suları, karbonik asitle zenginleşip, asit niteliği taşıyarak, kireç taşlarını eritip, yeraltında mağaralar meydana getiriyor. Zaman içerisinde mağaralardaki sular çekiliyor ve mağaraların üzerindeki toprak örtü de kendisini taşıyamıyor. Ve toprak örtü, korkunç bir gürültü ve patlamayla çöküyor. Ağız çapları derinlere doğru genişleyen çukurlar meydana geliyor. Söz konusu çukurlara ise 'obruk' ismi veriliyor.
Konya'da, Tuz Gölü'nden başlayarak Karapınar, Çumra ve Akören ilçesine dek uzanan bir yay üzerinde, eriyebilir kayaçlar olması sebebiyle sık sık obruk oluşuyor. Bölgede, küçük-büyük 300'den fazla obruk oluştu. Bu obruklar ekili alanlar ve yerleşim yerleri adına ciddi bir tehdit oluşturuyor. Kimi yerlerde meydana gelen obruklar ise, yerleşim alanlarına sadece 100- 200 metre uzaklıkta bulunuyor.
Obrukların, eriyebilir kayaçların suyla temas etmesi halinde oluştuğunu vurgulayan Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık: "Obruklar yeraltındaki karstik çöküntüler olarak nitelenebilir. Bilhassa Tuz Gölü’nden başlayarak güneye Karapınar'a, Çumra'ya, Akören'e kadar giden bir yay, Konya il merkezinin etrafını kuşatan bölgenin tamamında bu suyla karşılaştığında eriyebilir nitelikle tabakalar bulunduran genç formasyonlar mevcut. Bunlar asidi yüksek yağmur suyuyla veya Karapınar bölgesindeki sönmüş volkanlardan ayrılan asidi yüksek sularla karşılaştığı zaman rahatlıkla eriyebiliyor. Karapınar'dan Tuz Gölü'ne doğru giden bir gömülü fay hattından bahsediyoruz. Söz konusu fay hattının bulunduğu bölgelerde kayaçlar daha kırık olduğundan bunların bulunduğu alanda su akışları kuzeye doğrudur. Dolayısıyla obrukların yoğunlaştığı bölge genellikle bu fay hattının yanında, yöresinde veya üzerinde oluşuyor. Ayrıca su akımı da etkili. Bunlar doğal ve jeolojik etkenlerdir" diye konuştu.
Bölgede 300'den fazla obruk oluştuğunu ve obruk oluşumunun engellemesinin mümkün olmadığını kaydeden Arık, "Obruklar, önceleri daha yüksek kotlarda oluşuyordu. Son yıllarda aşırı yeraltı su kullanımı ve kuraklık koşulları sebebiyle su seviyesi çekildi. Su-kayaç etkileşiminin olduğu alanlar daha düşük kotlara geldi. Günümüzde yerleşim bölgelerinde, tarlalarda, küçük yerleşim noktalarında obruklar olmaya devam ediyor. Yalnızca geçtiğimiz sene 9 civarında obruk meydana geldi. Bütün bir bölgeye baktığımızda da Çumra'dan Tuz Gölü'ne kadar 300 civarında obruk vardı. Geçen yıl ise 300'ü de aşmış olduk" dedi.
Bu sene, tarım sezonunun yeni başladığını ve beraberinde yeni obrukların da meydana gelmeye başladığını ifade eden Arık, ''Obruk oluşumunu durdurmak, şu an için mümkün değil. Onu tetikleyen etkenleri biraz daha kontrol altında tutabiliriz. Bu da yeraltı su seviyesini yükseltecek önlemler olmalı ki, en azından yerleşim bölgelerinden biraz daha uzakta olsun" diye konuştu.
