Kuzey Yarım Küredeki Kasırgalar Neden Daima Saat Yönünün Tersine Dönerler?

4
4
2
2
0
Kasırgaların şiddet dolu dönüşlerini bilmeyen yoktur. Peki aynı yarımküredeki kasırgaların tamamı aynı yöne dönüyor desek? Nedeni temel bir fizik kuralında saklı.

Daha önce kasırga gören bir kişi, bu doğa olayının dönerek gerçekleştiğini bilir. Çoğu kişi bu dönüşün kasırganın ortasındaki basınç merkezinden kaynaklandığını düşünür. Bu kısmen doğru olsa da tek nedeni bu değildir; dönüşün asıl nedeni fiziktir.

19. yüzyılda yaşamış bir matematikçi olan Gaspard-Gustave de Coriolis, bu konu üzerinde yıllarca çalışma yapmıştır. Uzun yıllar süren emeklerine ithafen kasırgaların dönüşünü ve diğer tüm dönen nesneleri etkileyen bu duruma Coriolis Etkisi adı verilmiştir.

Dönen bir nesnenin merkezindeki dönüş hızı, en uç kısımdan daha yavaştır. Dünyanın dönüş hızının kutuplarda, ekvatordakinden daha yavaş olması gibi. Coriolis Etkisi, merkezden uçlara doğru dik bir şekilde hareket etmek isteyen nesnelerin, dönüş hızının etkisi ile merkezden uca doğru bir eğri çizeceğini belirtir.

Güney ya da Kuzey Kutbu’ndan Ekvator’a doğru hareket eden hava akımları da Coriolis etkisi ile benzer şekilde yay çizerler. Merkezde oluşan basıncın etkisi ile hava akımı dönmeye başlar ve kasırga oluşur. Elbette bu dönüşte, kuzey ve güneyden gelen rüzgarların ters yönde çarpışmasının etkisi de vardır.

Dünyanın dönüş yönü nedeni ile Kuzey Yarımküre’de oluşan kasırgalar daima saat yönünün tersine dönerler. Güney Yarımküre’de oluşan kasırgalar ise her zaman saat yönünde hareket ederler.

Şu ana kadar Ekvator üzerinde bir kasırga hiç gerçekleşmedi. E hani akımlar merkezden uca doğru hareket ediyordu? Dünyanın üç boyutlu yuvarlak şeklinden dolayı teknik olarak bir ‘ucu’ yoktur. Bu nedenle kutuplarda Coriolis etkisi görülmez ve kasırga oluşmaz.

Kaynak : https://www.cnbc.com/2016/10/07/heres-why-hurricanes-spin-counterclockwise-in-the-north.html
4
4
2
2
0
Emoji İle Tepki Ver
4
4
2
2
0