Mark Zuckerberg, Facebook’un 87 milyon insanın Cambridge Analytica isimli bir şirkete verilerini kaptırmasından sonra bütün sorumluluğu üzerine aldı. İki yıldan beri özür dilemesine alıştığımız Zuckerberg, ABD’li senatörler karşısında 5 saat boyunca dil döktü. Hemen ardından Washington’a giden ve milletvekillerinin karşısına çıkan Zuck, burada da aynı şekilde zorlandı.
Toplantının genel havasında, veri gizliliğine ilişkin tüm detaylar arap saçına döndü. ABD’nin meilletvekilleri genel anlamda yurt içindeki meselelere ilişkin Zuckerberg’e soru yönlendirdiler. Facebook’ta seçim döneminde muhafazakar kesimin reklamları ve tanıtımları sansürlenmişti. Millletvekilleri, bu ve buna benzer konularda Zuck’ı zorladıktan sonra konu veri ihlaline geldi.
Cumhiriyetçiler ve Demokratlar, Facebook’ta mecburen değişim ve düzenlemenin yapılması gerektiğini vurguladılar. Ancak bu değişimin hangi konular üzerinde yapılacağı, düzenlemelerin neye benzeyeceği konusunda çok az ayrıntı bulunuyordu. Zaten en büyük sorun da tam olarak buydu.
Zuckerberg, ifadesini verirken kendisini sık sık milletvekillerini bir şeyler açıklar halde buldu. Söz konusu duruşmalar, Facebook için bir galibiyet olarak kabul edilebilir. Çünkü bütün bunlar olurken şirketin hisseleri yeniden yükselmeye başladı. Cambridge Analaytica skandalından bu yana 75 milyar dolara yakın para kaybeden Facebook, pazartesi gününde başlayan yükselişin etkisiyle 25 milyar dolarını geri kazanmış oldu. Gene de bütün sürecin öncesine baktığımızda Facebook 50 milyar dolara yakın bir miktarda ekside duruyor.
Verdiği son ifade de sık sık Rusların 2016 seçimlerin yaptıkları müdahaleleri dile getiren Zuckerberg'e göre Facebook, o dönemde büyük bir tehlike atlatmıştı. 2018’in ilk aylarında 13 Rus kökenli reklam şirketi, Facebook’ta seçim döneminde verilen caydırıcı reklamlar için suçlanmıştı. Suçlamalar, özel bir avukat olan Robert Mueller tarafından yapılmıştı.
Zuck, verdiği ifadede şirketin Rusya’da devam eden soruşturma için Mueller ile birlikte çalıştığını doğruladı ve veri ihlali skandalları için tekrar özür dileyerek kendisini tekrar her şeyin sorumlusu olarak lanse etti.
Ancak Washington’daki milletvekilleri, Facebook’un skandallarına rağmen Zuckerberg ile uzlaşmak istiyor gibi davrandılar. Bir gün önceki senatörlerin aksine vekiller, her birine 4 dakika soru sorma hakkı verilmesine rağmen Zuck’ı çok zorlamadılar. Hatta bazı noktalarda kestirip attıkları bile gözlemlendi.
Facebook aklanmak üzere:
Zuckerberg, muhtemelen geçtiğimiz günlerde çok iyi şekilde prova ettiği cevapların çoğunu bu ifadesinde de kullandı: Zuck üzgündü, yalan haberleri engellemek için yapay zeka destekli sistemler hazırlıyorlardı. Anlaşılan en net şey, onlarca soru ve cevaptan sonra, 15 yıl önce yurt odasında bir öğrenci olan Zuck’ın çok yol katettiği oldu. Açıkçası milletvekilleri, sanki onu biraz parlatmak amacıyla karşılarına almış gibiydiler.
Hatta Cumhuriyetçi bir milletvekili olan Gus Bilirakis, Facebook’u “Akrabalarımızla bağlantı kurmak için harika bir yer” diyerek övdü. Zuckerberg, 24 saat içinde verdiği saatler süren ifadelerin büyük çoğunluğunda paçayı kurtardı. Zuck, “İnternet, dünyanın her yerindeki insanların hayatında gün geçtikçe önemli bir hale geliyor. Bu nedenle bazı yeniliklerin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum” gibi klişe cevaplarla yetkililerin gönüllerini fethetti.
Hatta Zuck, milletvekillerinin rahat ve destekli tavrından sıkılmış olacak ki, Cambridge Analytica gibi pek çok irili ufaklı şirketin, çeşitli uygulamalarla kullanıcı verilerini çalmış olabileceğini söyledi. Milletvekillerine bu konuyu hatırlatan sanki kendisi olmuştu. Halbuki geçtiğimiz hafta aynı konuyu basına açıklamıştı. Milletvekilleri sormamayı seçtiler.
Cambridge Analytica skandalında araç olarak kullanılan söz konusu uygulama sadece uygulamayı kullananların değil, onların arkadaş listelerindeki herkesin verilerine ulaşabilmişti. Mesela uygulamayı resmi rakamlara göre Türkiye’de 22 kişi indirdi, zincirleme bir etkiyle 223 bin insanın bilgisi çalındı. Bu veriler arasında kişilerin paylaşmak için yazdıkları ve paylaşmaktan vazgeçtikleri durum güncellemeleri bile vardı. Camridge Analytica’nın amacı dünyadaki bütün seçimlerde veri hizmeti sağlamak, dış aktörlere yardımcı olmaktı.
Bu konuda bütün suç, yeterli güvenlik önlemini almayan ve güle oynaya verileri üçüncü şahıslara telim eden Facebook’a aitti.
ABD meclisi, bildiğiniz üzere Trump’ın partisi olan Cumhuriyetçilerin elinde. Facebook’un Trump her ne kadar reddetse de Cumhuriyetçilerle iş birliğinde olduğu açık. Ancak Demokratların kontrolü ele geçirmesi durumunda Facebook, meclisten aldığı destekten bir anda yoksun olabilir. Çünkü onların tavrı en başından beri netti ve Facebook, sorulması gereken soruların hep havada kalması sebebiyle pek zorlanmadı.
