Astronot olabilmek ve uzayda yapılan çalışmalarda etkin rol oynayabilmek oldukça zor. Astronotlar bilişsel yeterlilklerinin yanı sıra fizyolojik ve psikolojik özellikleriyle de sınanıyorlar ve güçlü olmak zorundalar. Pek çoğumuzun merak ettiği ve hayalini kurduğu mesleklerden biri olsa da, aslında astronot olmak sabır işi çünkü uzay istasyonlarında hayat tahmin ettiğimizden çok daha sert görünüyor.
NASA'da görevli bir astronot olan Peggy Whitson, uzayda 665 gün geçirmiş ve tekrar uzaya gidemeyecek çünkü insan fizyolojisi bu zorlu koşullara bir limit getirilmesini gerektiriyor. Vücudun maruz kaldığı radyasyon limiti sınıra dayanınca astronotlar mecburen emekli oluyorlar ve dinlenmeye çekiliyorlar. Peggy Whitson'ı uzaydan dünyaya getiren şey de tam olarak bu olmuş ve artık Uluslararası Uzay İstasyonu'na tekrar ayak basamayacak.
Uzay istasyonundan döndükten sonra merak edilen soruları cevaplayan Whitson, uzay istasyonunda yaşamanın oldukça zor olduğunu belirtmiş. En çok zorlandıkları durum sorulduğunda ise 'tuvalet' cevabını vermiş. Tuvalet ihtiyacını gidermek o kadar sorunlu ve sinir bozucuymuş ki, uzaya tekrar gidemeyeceği için adeta gözleri dolan Whitson, 'uzaya dair asla özlemediğim tek şey tuvalet' diyor.
Önceleri aya düzenlenen Apollo görevlerinde, astronotlar tuvalet ihtiyaçlarını gidermek için bebek bezi benzeri şeyler kullanıyorlarmış ve Whitson durumlarının o kadar da kötü olmadığını söylüyor ancak ona göre 19.000 dolarlık Rus yapımı tuvalet de pek lüks sayılmazmış. Peki tuvalete gitmek nasıl bu kadar çileli olabilir? Hemen herkesin aklına bu soru geliyor, Whitson'da soruyu nazikçe cevaplamış:
İdrar nispeten kolay çünkü astronotlar idrarlarını huni benzeri ve emici bir tür fan ile donatılmış bir düzeneğe yapıyorlar. Bu idrarlar birikip süzülerek ortalama 8 gün içerisinde içme suyuna dönüşüyor. İşin asıl zorlu kısmının 'ikincisi' olduğunu söyleyen Whitson, 'İki numara... daha zorlu çünkü oldukça küçük bir hedefi tutturmaya çalışıyorsunuz' diyerek zorluğun sebebini açıklamış.
Üstelik işin zorluğu Whitson'ın bahsettiği kadarıyla burada bitmiyor. Dışkılar birikip tüp dolmaya başlayınca, ellerine eldivenler takıp temizlemeleri gerekiyor. Biriken tüm çöpler ile birlikte uzay boşluğuna fırltılan dışkılar, henüz atmosferimize varmadan yok oluyor.
Başarılı astronot Peggy Whitson'ın hayatı ve uzay yolculuğu, Nat-Geo'da "One Strange Rock'' başlığı altında 28 Mayıs'ta yayınlanacak. Eğer konuya ilgiliyseniz, dikkatinizi çekebilir. Şimdiden iyi seyirler.
