Haftanın uzay fotoğraflarından derlediğimiz, iki nötron yıldızının çarpışmasını da içeren göz alıcı fotoğraflardan bazıları.
NGC 2623 olarak adlandırılan bu galaksi, bildiğiniz galaksilere benzemiyor olabilir. Ki, benzemiyor da: Bu tuhaf biçimli nesne, asıl itibariyle çekim nedeniyle bir araya gelmeye zorlanmış iki galaksiden müteşekkil. Çarpışmanın beraberinde getirdiği etki nedeniyle oluşan toz bulutları uzaya dağılarak, her biri yaklaşık 50.000 ışık yılı uzunluğunda tekil kolların oluşumuna neden olmuş.
Güneş bu hafta sıra dışı şekilde aktifti. Aşırı ultraviyole spektrumu elimine etmek için filtrelenerek elde edilen fotoğrafın üst bölümünde görülen karanlık bölge, aslında büyükçe bir deliğe ait. Karanlık bölgeler çevrelerine oranla daha düşük sıcaklıklara sahipler. Her ne kadar fotoğrafta görünmese de bu delikler hafta boyunca yüksek oranda yüklenmiş parçacık püskürttüler uzaya. Bu parçacıkların büyük bir bölümü Dünya’ya çarparak Kuzey ve Güney kutuplarında aurora oluşumuna neden oldular.
Fotoğrafta görülen genişleyen ve parıldayan baloncuğun merkezinde NGC 4993 adı verilen bir galaksi yer alıyor. Fakat bu parlak, ışıltılı nesne değil bu haftanın dikkatine matuf olan. Fotoğraf üzerinde gösterilen okun hemen ucuna denk gelen, gezegenin sol üst köşesinde yer alan ışık beneğine dikkat edin. İşte bu nokta, kilonova olarak adlandırılan ve ilk kez görüntülenen iki nötron yıldızının birleşmesini ifade ediyor. Söz konusu çarpışma, Dünya’dan 130 milyon yıl uzaklıkta gerçekleşmiş ve uzayda yayılan çekim dalgaları göndermeye başlamış. Bilim insanları da bu dalgaları 17 Ağustos’ta, LIGO adı verilen ve Washington ve Louisiana’da bulunan gözlem evlerinde tespit etmişler.
Bu görüntü serisi ise bilim insanlarının Ay’ın bir zamanlar var olan atmosferinin nasıl görünüyor olabileceğine dair bir modeli temsil ediyor. NASA’nın yeni bir yayınında Ay’ın bir zamanlar su, karbon monoksit ve sülfürden oluşan ince bir atmosferle kaplı olduğuna dair bulgular yer alıyor. Dünya’nın atmosfer kalınlığıyla kıyaslanamayacak kadar ince olmakla birlikte, materyallerin yüzeyde tutulmasını sağlayacak yeterli kalınlıkta olduğu belirtiliyor söz konusu incelikteki atmosferin. Bu modele göre söz konusu atmosfer yaklaşık 70 milyon yıl kadar bulunmuş olmakla birlikte (evet, galaksi takviminde oldukça kısa bir süre), Ay’ın kraterlerinde tespit edilen suya kaynaklık etmiş olabileceği söyleniyor.
Kilonova’ya ait ikinci bir görüntüyü yansıtan bu fotoğrafta kaçınılmaz nötron yıldızı birleşmesinin gerçekleştiği an zoomlanıyor. Kırmızı renk dikey spiralin sol üst köşesinde bulunan parlak nokta, kilonova’ya işaret ediyor. İki nötron yıldızının birleşmesinin oluşturduğu çekim dalgalarına yönelik yapılmış ilk tespiti yansıtmıyor olmakla beraber, yaşanan etkinin izlerini yakalayan ilk fotoğraf bu görüntüdeki.
Bu bir tuzak! Parıldamakta olan bu portakal rengi, donut biçimli şey, Şili’de bulunan ALMA adlı radyo gözlem evinin çektiği bu fotoğraf, V1247 Orionis adlı, yıldız çevresi diski adı verilen bir toz halkasıyla çevrelenmiş, sıcak bir yıldızın görüntüsüne ait. Bu toz zamanla çekim gücüne yenik düşerek nihai noktada gezegene dönüşen top şeklinde bölümlere ayrılmış. Bilim insanları bunlardan birinin, yıldızı çevreleyen karanlık bölgeyi oluşturduğunu düşünüyorlar. Bebek gezegen yıldızı etrafında dönmeye devam ederken, toz parçacıklarını tuzaklayan bir basınç sistemi oluşturarak, yıldızın diğer bölgelerinin temiz kalmasını sağlıyor. Tabii bu da son aşamada yeni bir güneş sisteminin oluşumuna neden olabilir.
