Siz bu yazıyı okurken, spagettiye benzeyen garip bir şey Pasifik Okyanusu'nun kuzeyine doğru yavaş yavaş hareket ediyor. Bu garip nesne devasa çevre kirliliği problemini çözmesi için tasarlandı fakat bunu yaparken ayrıca birçok farklı probleme de dikkat çekti.
Tahminlere göre okyanuslarda 5 trilyon plastik parçası bulunuyor. Bu dev havuz spagettisi okyanuslarda yüzerken karşısına çıkan plastik parçalarını da topluyor. Projeyi geliştirenlere göre tarihteki en büyük temizlik.
System 001 adı verilen proje işe yararsa, okyanuslarda yer alan plastiklerin büyük çoğunluğunu toplayacak. Tabii bu plastikleri toplamak net bir çözüm değil, okyanuslar plastiksiz çok daha güzel tabii ama bu sorunun birçok katmanı da var.
Sınıflandırma Çabası
Plastikleri geri dönüştürmek eğer ki çeşitli kimyasal türlerinden titizlikle ayrıştırılabilirse mümkün. İnsanlar kısaca plastik deyip geçse de plastikler 7 ana materyal türü kapsıyor. Hepsini geri dönüştürebilmek için ise farklı kimyasal süreçlerden geçirilmesi gerekiyor.
Okyanuslardaki plastikleri sınıflandırmak ise kolay değil. Bütün o farklı plastik türleri birbirilerine karışmış durumda ve bazıları okyanus dalgaları, güneş ışınları gibi çeşitli etmenlerle kimyasal veya fiziksel olarak parçalanmış durumda. Birçoğu ise şu an mikroplastik denilen ufak parçacıklara ayrılmış şekilde okyanus yüzeylerinde bulunuyor. İlk zorluk, bütün bu farklı türdeki plastikleri, deniz yosunlarından veya bu atıklarda yaşayan deniz canlılarından ayrıştırabilmek.
Plastikleri Kompostlaştırma
Birçok bakteri plastikleri parçalayamıyor çünkü bakteriler doğal ortama göre evrimleşmiştir, plastikler ise güçlü karbon bağlardan oluşuyorlar. Neyse ki, on yıllardır oluşan insan atığı plastikler yüzünden bazı bakteriler bu sentetik parçaları parçalayabilecek şekilde evrimleşmiş.
2016 yılında bilim insanları, bir bakteri türünün özellikle içecek kutularında kullanılan plastikleri parçalayabildiğini buldu. Tabii bu sadece 7 plastik türünden sadece bir tanesi için ve laboratuvar ortamında geçerli şu an.
Sentetik Enzimler ve Bakteriler
Bakterilerin plastikleri parçalayıp enzimlemesi için çok uzun gözlemleme, bekleme ve test aşamalar gerekiyor. Evrim her zaman hızlı ilerlemez. Bulgular, ek enzimlerin keşfiyle bu yöntemin diğer plastik türleri için de kullanılabileceğini gösteriyor fakat bu kendi ellerimizle yarattığımız yeni mikropların artması ihtimalini de barındırıyor.
Okyanusları plastiklerden arındırmamız gerekiyor. Karaya getirip yeniden işlememiz gerekiyor, plastiklerden onları göremeyeceğimiz yerlere atarak kurtulamayız.
