Facebook, aralarında bu haberi de okuyan kişilerin bulunduğu 2.2 milyar üyeye sahip bir platform. Sınırları belli olmayan bir ülke gibi şirket, bu kişilerin hepsini onlardan daha iyi tanıyor. Alışkanlıklarımız, hoşlandığımız şeyler, politik tavrımı ve tercihlerimiz, Facebook tarafından sürekli depolanıyor. Bir dönemin efsanesi olan ve Cem Yılmaz esprilerinde bile kendine yer bulmuş “Hakkımızdaki her şeyi biliyorlar” deyimi ne yazık ki gerçek.
Facebook’un 2016 yılında gerçekleştirilen ABD Başkanlık seçimlerinde Rus kontrollü reklam ajanslarına reklam sattığı ve halkın tercihlerine etki ettiği ortaya çıkmıştı. Ancak son yaşanan krizle bunlar devede kulak kaldı. Cambridge Analytica isimli bir şirket, ABD seçimleri öncesinde araştırma yapmak için Facebook hesabıyla giriş yapılacak bir uygulama geliştirdi. İnsanlar uygulamaya girip anketi doldurdular. Ancak bilmedikleri şey, bu şirketin 50 milyon insanın verilerini ele geçirmesiydi.
Facebook, güvenli ve gizlilik ihlali niteliğindeki bu ortaklığa nasıl olduysa göz yummuştu. Son iki günde milyarlarca dolar değer kaybetti. Sosyal medya mecraları Facebook’u bıraktırmaya yönelik kampanayalarla dolup taşıyor.
Peki bu durum bizi neden ilgilendiriyor?
Ülkemizde de diğer demokratik hükümetlerde olduğu gibi seçim sistemi var ve bu durum, Türkiye’deki kullanıcıları da risk gurubuna sokuyor. Sonuçta dünyadan ayrı bir bölgede, izole bir şekilde yaşamıyoruz. Verilerimizin Facebook elinde büyük risk teşkil ettiği ortada ve gizlilik ihlalleri, günümüzün en büyük dijital suçlarından birisi.
Facebook’un son skandalını ortaya çıkartan Cambridge Analytica şirketinin çalışanlarından Chris Wylie, dev şirketin gücü hakkında tüm dünyaya mesaj verdi:
![]()
Chris Wylie
28 yaşındaki Wylie, gözüyle gördüğü gerçekleri tüm dünyanın bilmesi gerektiğini düşünerek hareket etti ve dünya basının bir anda odak noktası haline geldi. Trump’ın seçim danışmanlığını yürüten Cambridge Analytica, kullanıcıların iznini almadan topladığı verilerle seçim sürecine çok ciddi hizmetler sundu.
Wylie, “Facebook sizi internetten yok edebilir” sözleriyle başladığı açıklamasında bütün kullanıcıları uyardı. İnternet üzerinde pek çok hizmet, Facebook ile giriş yapılarak kullanılabiliyor. Bu durum, kullanıcı verilerimizi üçüncü taraflara emanet ediyor. Söz konusu sürecin perde arkasını aylar önce sizlere bir köşede de anlatmıştık:
Chris Wylie, Tinder gibi popüler hizmetlerin Facebook hesabı dışında başka bir pratik giriş yöntemi sunmadığını ve bunun büyük tehlikelere neden olduğunu belirtiyor. Bu sorunlar kendisine göre kullanıcıların gözünde önemsiz olarak görünüyor, çünkü Tinder gibi binlerce hizmet var.
Mark Zuckerberg ise tam bir ateş altında ve tüm bunlara rağmen sessizliğini koruyor. ABD’de Facebook’a dair soruşturmalar da başlatılmak üzere.
Anlayacağınız kriz büyüyor ve bir dev şirketin ölümüne ilişkin yazılan tiyatro oyununu uzaktan takip ediyor gibiyiz. Ancak yaşananlar oyun değil ve Facebook kullanıcısı olan herkesin kişisel bilgileri, internet geçmişi, düşünceleri ve kısacası internet kimliği tehdit altında.
Facebook ise Cambridge Analytica'nın bu skandalı ardından sadece mağdur edildiklerine yönelik açıklama yapabildi.
