Bilim kurgunun en büyük öngörülerinden bir tanesi, canlıların uzun süreler boyunca dondurulup, yeniden hayata döndürülmesidir. Yapay hibernasyon adı verilen yöntemler bir süredir bilimsel olarak test ediliyorlar, ancak bu öngörünün kaynağı da yine doğanın kendisi. Şimdi size, Sibirya’nın donmuş toprakları ile 40 bin yıldır hareket dahi etmeyen solucanların hikayesini anlatalım.
Rus biyologlar, Sibirya’daki kutup topraklarından 300’den fazla örnek alıp Moskova’daki laboratuvara getirdiler. Kuzeydoğu Rusya’nın uzak bölgelerinden alınan bu örnekler, iki farklı cins solucan içeriyordu. Araştırmacılar, içinde besinin de bulunduğu bir petri kabına yerleştirdikleri solucanları gözlemlemeye başladılar.
Solucanlar, 20 santigrat derecede sabit tutulan kaplarda birkaç hafta boyunca kaldılar. Solucan türlerinden birisi olan “panagrolaimus” cinsine ait örnekler, yaklaşık 32 bin yıl önce donmuş olan katmanlardan çıkartıldılar. Söz konusu katmanlar, 30 metre yer altında bulunuyorlar.
Diğer tür olan “plectus” solucanlarına ait örnekler ise yaklaşık 3.5 metre derinlikten çıkartıldılar. Örneklerin ortalama yaşı 42 bin yıldı. Yani bir başka deyişle solucanlar 42 bin yıldır yaşam belirtisi göstermemişler, dondukları yerde kalmışlardı. Bilim insanları, örnekleri son derece steril şekilde taşıdılar.
Günümüzde iklimsel değişimlerle Sibirya’da donmuş topraklar, en fazla 80 santimetre derinliğe kadar çözündüler. Daha derinlerde sıcaklık etkileri değişmedi ve donmuş topraklar binlerce yıl boyunca çözünmediler.
Tüm bu veriler, kapları içinde canlanan solucanların son derece uzun bir süredir uykuda olduklarını gösteriyor. Böyle olaylar elbette ilk defa yaşanmıyor. Bilim insanları, daha önce 250 milyon yıllık tuz kristalleri içinde saklı kalmış “Baillus” bakterilerini de hayata döndürmüşlerdi.
Solucanlardan ve bakterilerden esinlenerek insanı da binlerce yıl uyutmak mümkün mü?
Canlıların sergiledikleri yeteneklerden son derece etkilenmiş olabiliriz. İnsan olarak kendi karmaşık dokularımıza da benzer özellikleri uyarlayabiliriz. Bu nedenle onlarca bin yıldır uyuyan canlılar bulmak son derece önemli. Onların yapılarındaki gizemi çözmek, bize de rehber olabilir.
Bilimin peşinde koştuğu hibernesyon yöntemlerini sinema dünyasının başyapıtları olan Mr. Nobody ve Interstellar gibi filmlerde görmüştük.
