Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi ve Pedagog Doç. Dr. Tuncay Dilci, son aylarda özellikle de çocuklar arasında popüler olan stres çarkıyla ilgili şu ifadeleri kullandı: "Çocukla stres kavramı arasındaki ilişki, çocuğun oyun ve oyalama araçlarından yoksunluğundan kaynaklıdır. Bu boşluk doldurulmazsa çocuğun panik halde olması, sıkılması şeklindeki halleri tabii ki stres gibi görünür. 'Çocukta stres yok' demiyoruz ama direkt strese bağlı bir yönelimden dolayı değil, oyun boşluğundan kaynaklı 'stres çarkı'na yönelim söz konusu."
Eskiden topaç ya da fırıldak gibi oyuncaklarla oyun ihtiyacının karşılandığını belirten Dilci, günümüzdeki popüler kültürün, toplum üzerindeki bazı mekanizmaları kullanıp ticari kazançlar üzerine kurulu bir düzen olduğundan bahsederek çocuklarda stresin olmadığını, olsa olsa oyun ihtiyacının azlığının olacağını söyledi. Stres çarkının sürekli kullanımının çocuğun derse olan dikkatini azaltacağını söyleyen Dilci, ABD, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri gibi bazı ülkelerde oyuncağın yasaklandığını belirtti. Verdiği örneklerden de yola çıkarak stres çarkının çocuklar üzerinde olumsuz etkiler oluşturabileceğini söyleyen Dilci, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu araçlar çocukların gelişim dönemlerinde küçük kas gelişiminin daha sağlıklı yürümesi için belki bir fırsat olabilir. Zaman geçirme ve oyalama aracı olarak görülse de otistik ya da dikkat eksikliği olan çocukların 'stres çarkı'nın dönüşünü sürekli takip etme eğiliminde olmaları, onlarda dikkati toplamak için kullanılabilir ancak stres çarkı sağlıklı çocukta antisosyal kişilik gelişimine zemin hazırlayabilir. Farklı ve dikkat çekici renklerin bu cihaz üzerinde kullanılması sağlıklı çocuklarda o renkleri bilinç altında takibe zorlayacağı için dikkat dağınıklığına neden olabilir. Çocukların gelişim döneminde 14-15 yaşına kadar bu olumsuz etkileri gözlemlenebilir. Bu nedenle ailelerin çocuklarına bunu kullandırtma noktasında dikkatli olmaları gerekir ve çocuklarında bağımlılık yapabilir."
Stres çarkı ile ilgili birkaç hafta önce paylaştığımız videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz.
