2008 yılında yaşanan iflastan sonra firma yaptığı 60 milyar dolarlık yatırımla büyümeye başlayarak, herkesin takıntısı haline gelen otomobillerin üreticisi konumuna yerleşti.
Peki bu nasıl oldu? Amerikan piyasasında uzunca bir süredir baş gösteren bir model olmamıştı. Evet, 20. Yüz yıl boyunca Amerika’da bir çok otomobil üreticisi yükselişe geçtikten sonra, çakıldı. İşe başlayan girişimci firmalar, diğer büyük firmalarca bütün halinde yutuldular. Fakat 1980 yılından bu yana Amerika, ‘Büyük Üçlü’nün yurdu olmayı başardı ve öyle de kaldı. Amerikan piyasasının kalanını büyük oranda Japon, Alman, Güney Kore ve İtalyan markaları oluşturuyorlar (Son zamanlarda da Çin’llierin satın aldıkları Volvo).
Tesla nasıl oluyor da hala piyasada gezinebiliyor?
Tesla bir tehdit olarak görülmüyor. Her ne kadar Model 3 için yapılan 500.000 adetlik ön siparişler göz kamaştırıcı olsa da, geleneksel otomobil üreticileri hala etkilenmiş değiller. Karşılığı olmayan yüzbinlerce talebin bir lütuf olmadığını düşünüyorlar. Bilakis yıkıcı etkiye sahip olabilecek bir yük olarak görüyorlar.
Tabii bu, Tesla’nın tehdit oluşturmayacağı anlamına gelmiyor. Ülkelerin son 10 ya da 20 yıl içerisinde üretilen tüm araçlara sundukları desteğin yarısını, elektrikli araçlar oluşturuyor. Tesla’ da bu alandaki değişiklikten ciddi oranda faydalanabilir (Ama tabii yine de arabaları öncelikle üretmesi gerekiyor).
Ve sektörde hiç kimse elektrikli araçların temsil ettikleri etkin markalama ve pazarlama fırsatından mahrum kalmak istemiyor. Elektrikli araç konseptleri dünya çapında düzenlenen fuarlarda yeni ‘rüya arabalar’ haline geldiler. Firmalar konsept araçları sergilemekle hiçbir şey kaybetmedikleri gibi, müşterileri mevcut benzinli ya da hibrid modellerinden birini satın almaya ikna etme fırsatını da yakalamış oluyorlar.
Tesla’dan kurtulmak için bir sebep yok
Tesla’yı devre dışı bırakmak, birkaç yıl öncesinden daha zor artık. GM bunu başarabilirdi ama yine de imkansız değil.
Lakin, bunu yapmak için geçerli bir sebep yok. Birincisi, Tesla ve Musk çok eleştiriliyor olsa da sektörün büyük bölümü Tesla’ya karşı pozitif yaklaşım sergiliyor. Sektörün geçmişine hakim yöneticiler rekabeti olumlu karşılıyorlar zira Tesla’nın başarısının kendi Elektrikli Arabalarını tasarlayıp üretmelerine neden olacağının farkındalar.
Diğer bir sebep ise Tesla ve Musk’ın tüm risklere göğüs geriyor olması.
Ford’un başına gelenler hala hafızalarda. 20. Yüzyılın başlarında Model T’yi çıkaran Henry Ford büyük bir otomobil piyasası oluşturarak milyonlarca araba satmıştı. Fakat GM (General Motors) daha fazla seçenek sunarak, Ford’u birincilikten etmişti. GM bir numara olduktan sonra Ford hiçbir zaman zirveye oturamadı.
Bir senaryoya göre otomobil üreticileri, Tesla üzerinden herhangi bir riskle karşılaşmadan işlerini görmüş oluyorlar. Tesla’nın işin zor kısmını yapıyor olmasına tek kuruş dahi ödemek zorunda kalmıyorlar. Gerekli tüm sermayeyi Tesla yatırımcıları sağlayarak Tesla’nın merkezinin bulunduğu Palo Alto’da bir çeşit risk-icat laboratuarı haline gelen firmayı desteklemeye devam ediyorlar. Tabii büyük araba üreticileri de tüm bu olan bitenden faydalanıyorlar.
Mükemmel bir senaryo gibi görünüyor. Otomobil sektörünün iş dünyasının başına gelebilecek en iyi şeylerden birinden kurtulmaya çalışması, çılgınlık olsa gerek.
