Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Burçin Ünlü, aynı üniversiteden Esra Aytaç, Aytaç Demirkıran ve Nazire Uluç adlı doktora öğrencilerinden oluşturduğu ekiple birlikte BAP ve TÜBİTAK destekli Foto-Akustik mikroskop geliştirdiler. Tamamen yerli olan bu mikroskop sayesinde kanser, şeker, eklem ve kas hastalıklarının erken tanısı ‘sesle’ sağlanabilecek. Kanserli hücrelerin erken tanısı ve erken teşhisi anlamında çok önemli gelişmelere imza atması beklenen mikroskopla ilgili bir açıklama yapan Dr. Ünlü, “Biz lazer ile sıcaklığı artırarak dokuda ses dalgaları oluşmasını sağlıyoruz. Bir başka deyişle ışığı sese dönüştürüyoruz. Işığı dokuya gönderdiğinizde ışık dokuda düz bir çizgi halinde gidemiyor ve dağılıyor. Ancak ses dalgası doku üzerinde daha uzun mesafeler kat edebiliyor. Bu nedenle sesi kullanmak mikroskopta daha derinlikli sonuçlar almamızı sağlıyor. Ayrıca herhangi bir boyama veya işaretlemeye de gerek kalmıyor. Biz bu yöntemle Türkiye’de bu alanda çalışan tek ve öncü grup olarak dünyada kimsenin kullanmadığı özel lazerler kullanıyoruz. Bilkent Üniversitesi’nden birlikte çalıştığımız bir ekiple birlikte tamamen yerli fiber lazerli foto-akustik mikroskop teknolojisi geliştirdik’’ ifadelerini kullandı.
Mikroskobun nerelerde kullanılacağıyla ilgili de bilgilendirmelerde bulunan Dr. Ünlü, “Herhangi bir yerimize çimdik atıldığında irkiliriz. Biz bu çalışmada biyolojik dokulara yani normal veya kanserli hücrelere dokunuyor, çimdik atıyor ve bir anlamda bu dokulara çığlık attırıyoruz. Bildiğiniz gibi, insan kulağı normal sesleri frekans olarak duyabilir ancak dokuların ve hücrelerin sesini duymanız imkânsızdır. Biz dokunun sesini duyabilmek için özel bir mikroskop geliştirdik. Geliştirdiğimiz mikroskopta kısa atımlarla enerji gönderen bir lazer var. Lazeri gönderdiğimiz doku, lazer etkisiyle oluşan ani sıcaklık artışı nedeniyle genişliyor ve işte tam bu anda bir ses dalgası oluşuyor. Oluşan bu ses dalgası ile biz kanserli hücre ile kanserli olmayan hücrenin sesini duymak ve ikisini birbirinden ayırt etmek istiyoruz” dedi.
Bu teknolojiyi Türkiye’de geliştiren ilk ekip olduklarını belirten Ünlü, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden doktorlarla birlikte yürüttükleri bu çalışmanın kısa süre içerisinde Nature Scientific Reports dergisinde yayınlanmasını beklediklerini söyledi.
