Duymuşsunuzdur, ‘Uber’ adlı firma taksicilik sektöründe oldukça ses getiriyor son yıllarda. En azından Amerika’da. Firma şu sıralar bir yandan sürücüsüz araçlarla uğraşırken, bir yandan da 2020 yılı itibariyle gök yüzünde uçuşacak ticari araçları piyasaya sürmenin peşinde.
Tabii bunu yapmaya çalışan tek firma Uber değil. Ama, gerçekçi bir yaklaşım mı bu yoksa bir çeşit reklam aracı mı?
Klasik uçan araba düşüncesi, bir şekilde havada uçan bir arabayı ifade eder.
1940 yılında İtalya’da çekilen bu görüntülerde jet yakıtlı uçan otomobil, ilk test uçuşunu gerçekleştiriyor.
Meseleyi kurgusal düzlemde ele alacak olursak Ian Fleming bir uçan araba hayranı olarak konuyla ilgili ilk romanı olan ‘chitty Chitty Bang Bang’i 1963 yılında yazmıştı. Aynı zamanda 1964 yılındaki James Bond romanına ve bu romana bağlı bir film olan ‘The Man With The Golden Gun’ adlı filme de dahil etmişti bir adet uçan arabayı. Bu araçlar yolda gidebilen, fakat aynı zamanda havada uçabilen tekerlekli araçlar olarak tasvir ediliyorlardı.
Bununla birlikte son zamanlarda dillendirilen uçan arabalar ise, tek kişilik, multi-copter dron benzeri hava aracı tasarımından tutun da, hafif bir hava aracına dönüşerek su üzerinde uçuşan klasik yol arabalarına kadar değişiklik gösteriyorlar.
Bu noktada herkesin aklına gelen ortak soru şu: Peki bu tuhaf mekanizma, ne denli güvenilir?
Şu an itibariyle soruya verilecek cevap ‘pek değil’ olsa gerek. Zira teknoloji henüz olgunlaşmış değil. Firmalar uçan araçlarını olabildiğince güvenilir yapmaya gayret ederek, kanun koyucuları ve hükümetleri bu araçların güvenilir oldukları konusunda ikna etmeye çalışıyorlar.
Ama inanılmaz derecede güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya kalıyorlar. En önemli sorunlardan biri, işler yolunda gitmediğinde ne yapılacağına yönelik.
Normal bir arabada hızınızı yavaşlatarak durursunuz. Ama uçan bir arabada sadece içindekiler değil, düştüğü yerdekiler de hayatını kaybedebilirler.
Çin’li ‘Ehang’ firması, Dubai’de hizmete soktuğu uçan arabasına paraşüt donanımı eklemeyi düşünüyor. Söz konusu hizmetle tek bir yolcu taşımacılığı yapılarak bir gökdelenin tepesinden, başka bir gökdelenin tepesine taşınacak.
Bütünüyle elektrikli hava aracı olan Lilyum adlı araçta olduğu gibi çok sayıda elektrik motorunun kullanımı, hava aracının bakımından doğacak zorlukları minimuma indirgiyor. Aynı zamanda motorlardan birinin durması halinde, fazla sayıda motor oluşu nedeniyle ekstra güvenlik önlemi sağlıyor.
Hava araçlarıyla birlikte ulaşımda ciddi anlamda bir rahatlama sağlanacağı aşikar. Örneğin 19 kilometrelik bir yolu tarifiğin akıcı olduğu bir esnada yaklaşık 23 dakikada alabiliyorsunuz. Fakat uçan bir araçla bu süre sadece 8 dakikaya düşüyor.
Her ne kadar doğrudan uçuşlarla en kısa mesafeyi tercih edebilecek gibi görünsek de, uçan araç projesinin hayata geçmesi durumunda yönetimlerce belirlenecek olan rotalar takip edilmek zorunda kalınacaktır. Bu rotalar nüfusun yoğun olmadığı düşük riskli alanlar üzerinden stratejik olarak belirlenecektir.
Peki uçuşu gerçekleştirmek ne derece kolay? Aslına bakarsanız arabaların uçabilecekleri yeterince alan var gök yüzünde. Yer yüzünden birkaç yüz metre yükseklikteki bir alanı kullanacak olmak, potansiyel olarak trafik sıkışıklığını da oldukça giderecektir. Aynı zamanda pahalı otoban alt yapı yapımı ve bakımı gibi masraflardan da kurtulma imkanı söz konusu.
Tüm bu faktörleri göz önünde bulunduracak olursak, gerek güvenlikle ilgili sorunlar, gerekse bu tip araçların yolculara maliyetinin yüksekliği nedeniyle pek de yakın olmayan bir zamanda söz konusu olabilir gibi görünüyor uçan araba düşüncesi. Üst seviye yöneticiler için makul olmakla birlikte, nüfusun büyük bölümünü oluşturan orta gelirliler için çok da tercih edilir bir seçenek değil gibi.
