Facebook’un Cambridge Analytica skandalından sonra bütün dünya anladı ki hiçbir internet kullanıcısı güvende değil. Facebook’un seçim çalışmaları için 87 milyon insanın verisini kaptırmasının yanı sıra, çocuk kullanıcılarının da bilgilerini topladığının anlaşılması, yetkili otoriteleri harekete geçirdi. Alınacak karar öncesinde Avrupa’nın Facebook gibi örneklere bakış açısını bilmekte fayda var.
2012 yılında Facebook, yüklenen fotoğraflardan arkadaşlarınızın yüzünü tanıma özelliğini getirmişti. O saatten sonra paylaşılan fotoğraflar üzerinde “X kişisini etiketlemek ister misin?” şeklinde yönlendirmeler yer alıyordu. Yani artık yüzlerimiz açık bir şekilde tanınmaya başlamıştı. Bunun üzerine İngiltere başta olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri, özelliğin Facebook tarafından durdurulmasını sağlayan emsal bir dava kazandılar. İngiltere’de fotoğraflar hala otomotik olarak etiketlenemiyor.
Avrupa ülkeleri, zaten veri hırsızlıklarına karşı uzunca bir süredir idari kararları almakla meşguller. Ancak ne olursa olsun Facebook gibi bir imparatorluğun bilgi gücünün önüne geçmek imkansız. Bu tip önlemler süreç istiyor ve ne yazık ki etkilerini önceden tahmin etmek için kötümser bir bakış açısıyla yaklaşmak gerekiyor. Cambridge Analytica skandalından sonra zaten Facebook’un bütün uygulamalarına karşı bakış açıları o kadar da iyimser değil.
HaberTürk’ten Aytunç Çelebi, bugün köşesine epey ilginç bir yasayı ve etkilerini taşıdı. 25 Mayıs’ta Avrupa’da yürürlülüğe girmesi beklenen veri koruma yasası kapsamında WhatsApp, 16 yaşından küçüklere kapatılabilir. Bu konunun kullanıcıların kendi rızasıyla veri erişimine izin vermesiyle ilişkili olduğu düşünülüyor.
GDPR yani “General Data Protection Regulation - Genel Veri Koruma Yasası” adı altında bir yasa, Avrupa ülkelerinde yakında uygulanmaya başlanacak. Bu yasa sadece Facebook değil, bütün teknoloji şirketlerinin veri kullanımlarına düzenlemeler getirmek için yapılıyor. Hatta bazı şirketler yasaya ön hazırlık kapsamında değişiklik yapmaya başladılar. Bunlar içinde WhatsApp da bulunuyor.
WABetaInfo’nun haberinden hareketle, popüler mesajlaşma uygulamasının Avrupa’daki yaş sınırı 13’ten 16’ya çıkacak. Şirketin özelliği 25 Mayıs’tan önce yayınlaması bekleniyor.
Söz konusu yeni veri koruma yasası, kullanıcıların kendi rızalarıyla verilerini paylaşmayı kabul etmeleri ilkesine dayanıyor. Bu nedenle bilinçli kullanımların bağladığı 16 yaş baraj olarak seçildi. İsteyen ülkeler bu sınırı tekrar 13’e düşürebilecek.
Hem geçmiş yıllardaki Avrupa yaptırımları, hem de Cambridge Analytica skandalından sonra Facebook, yasalara yenik düşmemek adına önceden çalışmalarına başlamış durumda. Sorgusuz sualsiz yaptırımlara ve yasalara boyun eğmesi de şirketin yeni nesil önlemleri arasında yer alıyor. Uygulamaların Avrupa’dan sonra ABD’de de yürürlülüğe gireceği konuşuluyor.
Veri krizleri konusunda henüz hatırı sayılır bir kanıtla etkilenmeyen Türkiye’nin Facebook ve benzeri veri toplama araçlarına tavrı henüz net değil. Ancak alınacak kararların devamı niteliğinde benzer uygulamalar ve yaptırımların getirileceğini söylemek mümkün.
25 Mayıs 2018 ve sonrasında Facebook’u baskının arttığı bir dönem bekliyor.
